Chương 413: Tài đại khí thô

Lý Trị vốn cũng cảm thấy lời này không sai, thế nhưng khi thấy Trưởng Tôn Vô Kỵ kích động như thế, không khỏi cảm thấy có chút kinh ngạc, quay sang hỏi Trưởng Tôn Vô Kỵ: "Vì sao Thái Úy lại nói lời ấy?"

Trưởng Tôn Vô Kỵ hơi thu lại ý cười, nói: "Bệ hạ có chỗ không biết, từ xưa tới nay, dân chúng bình thường cứ nhắc đến luật pháp là biến sắc. Bởi vì bọn họ vẫn luôn cảm thấy luật pháp là dùng để trừng trị bọn họ, cũng vì vậy mà không dám xúc phạm luật pháp. Đây chính là nhận thức chung của mỗi đời quân vương đối với luật pháp. Thế nhưng sự thật vẫn là dân chúng cũng chưa bao giờ ủng hộ luật pháp, mặc dù luật pháp cũng không phải là dùng để trừng phạt bọn họ, ngược lại là dùng để bảo vệ bọn họ mới đúng. Nếu như luật pháp Đại Đường ta có thể được dân chúng ủng hộ, mọi người đồng lòng hiệp lực, người người tuân thủ pháp luật, như vậy cho dù có một vài kẻ có ý đồ phá hoại luật pháp, lúc đấy cũng không cần triều đình mở miệng, dân chúng sẽ là người đầu tiên đứng ra phản đối rồi. Dù sao sự sợ hãi chỉ có thể trấn áp được nhất thời, còn sự ủng hộ lại có thể duy trì lâu dài."

Chưa bàn đến Trưởng Tôn Vô Kỵ trung hay gian, thế nhưng ông ta vẫn là người có cống hiến kiệt xuất cho Đường luật, trong đó bao gồm cả 《 Vĩnh Huy luật 》do ông ta tự biên soạn. Đó là pháp điển sớm nhất có liên quan đến khái niệm tư pháp và quan hệ quốc tế trong lịch sử Trung Quốc.

Những lời này của ông ta lập tức nâng tầm đề nghị của Hàn Nghệ lên một cấp bậc cao hơn.

Luật pháp rốt cuộc là vì sao mà hình thành?

Vào thời này, luật pháp chủ yếu vẫn là dùng để thống trị dân chúng, là công cụ để người thống trị ước thúc dân chúng. Kỳ thật người thống trị cũng hi vọng dân chúng sẽ sợ hãi luật pháp, từ đó không còn người phạm pháp nữa. Nhưng nếu mọi người đều ủng hộ luật pháp, như vậy cũng đồng nghĩa với việc ủng hộ sự thống trị của giai cấp thống trị, mà vẫn sẽ không có người phạm pháp nữa.

So sánh ra, rõ ràng cách sau có vẻ càng cao minh hơn một chút.

"Thái Úy nói thật có lý!"

Lý Trị gật đầu cười, tỏ vẻ tán thành, quay sang Trưởng Tôn Vô Kỵ nói: "Như vậy xem ra Thái Úy cung tán thành đề nghị của Hàn Nghệ?"

Trưởng Tôn Vô Kỵ lại lắc lắc đầu nói: "Lão thần chỉ là tán thành lời vừa rồi của Hàn Nghệ. Còn nếu xét tổng thể chuyện này, lão thần cảm thấy vẫn còn phải cân nhắc."

Lý Trị lại hỏi: "Thỉnh Thái Úy chỉ giáo cho?"

Trưởng Tôn Vô Kỵ nói: "Bệ hạ. Hàn Nghệ kiến nghị thành lập quan nha này, vẫn là căn cứ vào chuyện nới lỏng lệnh cấm tiêu. Vì vậy chúng ta không chỉ phải suy xét có nên thành lập quan nha mới này hay không, mà còn phải xem xét nó có giúp ích cho việc nới lỏng lệnh cấm tiêu hay không nữa, đây mới là điều chủ yếu. Căn cứ theo lời Hàn Nghệ nói, việc nới lỏng lệnh cấm tiêu không phải chỉ cần đơn giản một đạo bố cáo là có thể làm được, mà còn phải đầu tư không ít nhân lực, vật lực. Lão thần cảm thấy triều đình cần phải lượng sức mà làm, dù sao Đại Đường ta cũng vừa mới khôi phục sau chiến tranh, quốc khố cũng không phải quá dồi dào."

Lý Trị suy tư gật gật đầu, nói: "Vẫn là Thái Úy cân nhắc tương đối chu đáo."

Nhắc tới tiền, Lý Trị không thể không thận trọng. Y chỉ là tương đối thích nữ nhân thành thục, là một tên ngự tỷ khống mà thôi. Nhưng với tư cách là một hoàng đế, Lý Trị tuyệt đối không phải la một hoàng đế xa xỉ, không giống tên Đường Huyền Tông kia, thế là quay sang Hàn Nghệ nói: "Hàn Nghệ, tuy ngươi nói không phải không có lý, thế nhưng mọi việc đều phải lượng sức mà làm. Trẫm đương nhiên hi vọng dân chúng có thể trải qua cuộc sống tốt lành, thế nhưng triều đình chỉ sợ là hữu tâm vô lực nha."

Hàn Nghệ gật đầu nói: "Bệ hạ. Mặc kệ là thương nhân buôn bán, hay là nông phu trồng trọt, nhất định trước tiên đều phải đầu tư, sau đó mới có thể thu được thành quả. Chợ đêm cũng giống thế, đầu tiên triều đình phải đầu tư, rồi mới có thể thu được hồi báo."

Lý Trị nói: "Chuyện này trẫm cũng biết, thế nhưng vấn đề là hồi báo thì đến từ chỗ nào?"

Hàn Nghệ nói: "Hiển nhiên là thuế tăng lên."

Lời này vừa thốt ra, Chử Toại Lương lập tức đứng ra nói: "Cái này không thể được, từ khi Đại Đường ta khai quốc tới nay, vẫn luôn đề xướng tư tưởng trị quốc nhẹ lao mỏng thuế, sao có thể tùy ý tăng thuế được. Nếu tùy ý tăng thuế, không khác nào dao động đến nền tảng lập quốc, đến lúc đó thiên hạ tất loạn. Lần này ta nể tình ngươi tuổi nhỏ, cũng không tính toán với ngươi. Nếu ngươi còn dám nói ra những lời họa quốc như thế trước mặt bệ hạ, Chử Toại Lương ta sẽ là người đầu tiên không tha cho ngươi."

Quả thật vào thời sơ Đường, thu thuế cũng không cao, có thể nói là vô cùng thấp, dù sao lúc đấy cần phải xúc tiến nông nghiệp phát triển. Hơn nữa, bởi vì thương mại thời sơ Đường hầu như đều là hình thức cơ bản, triều đình cũng không quá coi trọng, cho nên cũng không có thương thuế cùng công thuế. Những thứ như trà, rượu, muối, quặng khoáng đều không có thu thuế, chỉ cần giao chút tiền thuê chợ là được. Chuyện này đến thời Tống triều lại hoàn toàn ngược lại, phàm là thứ có thể kiếm ra tiền đều có thu thuế. Còn vào thời này, quan viên nghe thấy hai chữ tăng thuế, đều tỏ vẻ vô cùng thận trọng. Bởi vì tư tưởng nhẹ lao mỏng thuế đã thâm căn cố đế rồi. Những người như Hàn Viện, Lai Tể thậm chí còn kiến nghị triều đình nên giảm thêm một ít thuế.

Hàn Nghệ cũng không tức giận, cười nói: "Hữu Phó Xạ hiểu lầm rồi, chuyện Hữu Phó Xạ nói chính là sưu cao thuế nặng, mổ gà lấy trứng, chuyện này hạ quan cũng không tán thành. Còn chuyện thuế tăng lên mà hạ quan nói, là ngươi tình ta nguyện, hợp tình hợp lý. Hai chuyện này không giống nhau."

Lý Trị nói: "Vậy ngươi giải thích xem rốt cuộc là như thế nào?"

Hàn Nghệ nói: "Bệ hạ cũng từng dạo qua chợ Đào Bảo của vi thần rồi. Người buôn bán ở đó đều là một vài dân chúng bần cùng, bị bức không có kế sinh nhai, nên mới đến chợ Đào Bảo này để thử vận may, họ rất khó khăn. Xuất phát từ lương tâm, xuất phát từ nhân nghĩa, vi thần vốn không nên thu tiền thuê của bọn họ, dù sao cuộc sống của bọn họ đã cực kỳ bần cùng rồi, tiền kiếm được cũng không dễ dàng. Thế nhưng vi thần vẫn thu đấy, bởi vì thiên hạ vốn không có bữa trưa miễn phí. Nếu như vi thần không thu tiền thuế của bọn họ, như vậy chợ của vi thần có khả năng sẽ không thể tiếp tục mở được nữa, như vậy sẽ càng thêm hỏng bét đối với bọn họ. Mặt khác, nếu như chợ càng ngày càng tốt, bọn họ kiếm lời cũng sẽ càng ngày càng nhiều, vì vậy bọn họ sẽ đồng ý giao tiền thuê."

Chử Toại Lương nói: "Đây chỉ là chuyện buôn bán cá nhân của ngươi. Ngươi thu tiền thuê, dân chúng sẽ cảm thấy đây là chuyện đương nhiên. Thế nhưng nếu như triều đình tăng thuế, dân chúng sẽ không nghĩ như vậy nữa, điều này không thể vơ đũa cả nắm được."

Hàn Nghệ cười nói: "Hữu Phó Xạ nói đúng lắm, thế nhưng đạo lý dù sao cũng giống nhau. Nếu như chợ đêm có thể tăng thêm thu nhập của dân chúng khoảng 10 văn tiền mỗi tháng, mà chỉ cần bắt bọn họ giao ra 1 văn tiền thuế, như vậy chẳng lẽ dân chúng lại không đồng ý sao?"

Vu Chí Ninh cười nói: "Vậy thì quả thật không hẳn. Mọi người chắc chắn đều sẽ gật đầu tán thành, thế nhưng một khi tiền này vào được trong túi họ, ngươi lại muốn bọn họ lấy ra, vậy thì chắc chắn bọn họ không muốn rồi."

Hàn Nghệ nghe thấy thế không khỏi liếc nhìn Vu Chí Ninh một cái. Ái chà, xem ra lão già này nghe hiểu tâm lý học nha, bèn cười nói: "Tuy rằng Tả Phó Xạ nói rất có lý, thế nhưng ta lại không cho là như vậy. Bởi vì triều đình cũng không phải là thu thuế vô lý. Trước tiên triều đình đã phải đầu tư không ít nhân lực vật lực, bảo đảm chợ đêm có thể thuận lợi mở ra, đồng thời còn phải bảo vệ thân gia tài sản của dân chúng, mang tới kế sinh nhai cho dân chúng, như vậy triều đình tất phải có quyền thu lại hồi báo tương ứng. Hơn nữa đây cũng là thu thuế dưới tiền đề là bảo đảm lợi ích của dân chúng, như vậy mới bảo đảm được chợ đêm có thể vận hành bình thường. Nếu như dân chúng không muốn nộp thuế, vậy được, đóng cửa chợ đêm là được rồi. Buôn bán nói cho cùng vẫn là chú trọng ngươi tình ta nguyện."

Lý Trị nói: "Ý của ngươi là, triều đình trước tiên là mở ra chợ đêm, sau đó đợi đến khi dân chúng kiếm được tiền rồi, lúc đấy mới tiến hành thu thuế?"

Hàn Nghệ gật gật đầu nói: "Đúng là như thế. Dù sao chợ đêm là do triều đình khống chế, càng thuận tiện tổ chức thu thuế."

Chử Toại Lương nói: "Coi như ngươi nói đúng đi, nhưng vậy cũng phải căn cứ dưới điều kiện dân chúng có thể kiếm được tiền. Nhưng nếu như bọn họ không kiếm được tiền thì sao đây?"

Hàn Nghệ rất là dứt khoát nói: "Nếu như dân chúng không kiếm được tiền. Như vậy tổn thất triều đình bỏ ra cho chợ đêm, cá nhân hạ quan sẽ chịu trách nhiệm."

Câu này làm cho Chử Toại Lương có chút ngây người. Cả đời ông ta tranh luận trên triều đình không dưới trăm hồi, nhưng chưa bao giờ có ai dám nói thế với ông ta.

Chỉ có thể dùng bốn chữ để hình dung Hàn Nghệ, đó là 'Tài đại khí thô'.

Nếu như là một tiểu quan bát phẩm khác nói lời này, hoàng đế phỏng chừng sẽ cho người kéo ra ngoài vả miệng, đây rõ ràng là giận rồi nói bậy nha, ngươi dựa vào cái gì đòi giận dỗi với tể tướng chứ. Thế nhưng nếu là từ miệng Hàn Nghệ nói ra, như vậy tình huống lại khác rồi. Hiện tại ai cũng biết Hàn Nghệ ngày thu đấu vàng, là kẻ có tiền, gánh khoản tiền kia, quả thật là dư dả.

Nhưng lời này nghe thế nào, cũng cảm thấy có chút ấu trĩ, khiến cho một đám lão già đều buồn cười, bầu không khí ngược lại nhẹ đi nhiều.

Trình Giảo Kim cười ha hả nói: "Hậu sinh khả uý, có quyết đoán, lão phu ủng hộ ngươi."

"Lão thất phu."

Trưởng Tôn Vô Kỵ nhịn không được thấp giọng mắng.

Lý Trị cung nở nụ cười, nói: "Hàn Nghệ, quân vô hí ngôn, ngươi đã suy xét kỹ chưa?"

"Đa tạ bệ hạ khuyên bảo."

Hàn Nghệ vừa chắp tay. Nói: "Nhưng vi thần có lòng tin, thế nhưng cần có một tiền đề, đó là không được có người giở trò trò quỷ ở giữa."

Lý Trị cười ha hả nói: "Người trong phòng này đều là tể tướng của Đại Đường ta, nếu như bọn họ đã gật đầu đồng ý rồi, thì còn có ai dám giở trò ở giữa nữa."

Trưởng Tôn Vô Kỵ khẽ mỉm cười. Đối với cái trò quân thần hiểu ngầm này, ông ta đã quá quen rồi, liền nói: "Nếu Hàn Nghệ đã nắm chắc như thế, vậy sao ngươi không nói rõ thêm một chút. Thuế này phải thu ra sao, khi nào mới có thể cân bằng thu chi cho triều đình, như vậy cũng dễ cho Hộ Bộ một câu trả lời hợp lý."

Hàn Nghệ nói: "Nửa năm sau là có thể trưng thu. Trong vòng một năm, triều đình sẽ có thể thu hồi phí tổn."

Nếu nói chuyện khác với Hàn Nghệ, hắn chắc chắn không dám khẳng định dứt khoát như vậy. Thế nếu là bàn chuyện buôn bán, vậy thì hắn vẫn có lòng tin không ít.

Trưởng Tôn Vô Kỵ gật gật đầu, không lên tiếng nữa.

Lý Trị đảo mắt nhìn toàn trường, dò hỏi: "Không biết các vị ái khanh nghĩ sao về việc thành lập quan nha mới này, có tán thành hay không?"

Trưởng Tôn Vô Kỵ là người mở miệng trước tiên, nói: "Lão thần cho rằng có thể thử một lần."

Ông ta đã gật đầu, những người khác tự nhiên cũng tán thành.

Lý Trị gật gật đầu nói: "Thư Giám, Hàn Nghệ, các ngươi nhanh nghĩ kỹ rồi trình một phần tấu chương tỉ mỉ liên quan đến việc này lên cho trẫm." Dù sao hiện tại Trưởng Tôn Xung cũng là cấp trên của Hàn Nghệ, tất nhiên phải đề cập cả ông ta nữa. Kỳ thực lời nói này là nói với Hàn Nghệ.

"Vi thần tuân mệnh."

"Chậm đã."

Chử Toại Lương đột nhiên lại đứng dậy, hỏi: "Bệ hạ, một khi quan nha mới này được thành lập, vậy nên đặt dưới quyền của Phủ nào?"

Lý Trị nghe thấy vậy sửng sốt.

Trong mắt Hàn Nghệ đột nhiên lóe qua một tia sáng quỷ dị.

Trình Giảo Kim đột nhiên nói: "Chuyện này còn phải thương lượng sao, tự nhiên là do phủ Thập Lục Vệ quản lý."

Trưởng Tôn Vô Kỵ hừ lạnh một tiếng, cũng không có lên tiếng.

Lúc Chử Toại Lương đối mặt với Trình Giảo Kim, hiển nhiên là không dám giống như với Trưởng Tôn Vô Kỵ, chửi ầm lên, vén tay áo đòi đánh nhau, chỉ thấy ông ta khẽ cười nói: "Lư Quốc Công chỉ giáo cho?"

Trình Giảo Kim nói: "Quan nha mới này là dùng để giữ gìn trị an, trong đó chắc chắn không tránh được chuyện truy nã hung thủ. Việc này đám văn nhân các ngươi làm sao làm nổi, đương nhiên là phải để phủ Thập Lục Vệ làm rồi. Hay là giao cho Đông Cung Lục Suất cũng được ."

Chử Toại Lương cười nói: "Lư Quốc Công chớ quên, vừa nãy đã nói rồi, binh sĩ là dùng để đánh trận, không phải là dùng để đối phó dân chúng của mình, như vậy không thích hợp."

Trình Giảo Kim chỉ vào Chử Toại Lương nói: "Ngươi cũng quá rập khuôn rồi, cái này chỉ cần thay đổi một chút là được. Ngươi nói bọn họ là binh sĩ, bọn họ sẽ là binh sĩ, ngươi nói bọn họ không phải, bọn họ sẽ không phải. Chuyện này chỉ có thể quy về phủ Thập Lục Vệ quản mà thôi."

Chử Toại Lương không để bụng, xua tay nói: "Nếu như cái quan nha mới này thành lập là vì đánh trận, như vậy đúng là nên thuộc về phủ Thập Lục Vệ quản lý. Thế nhưng vừa nãy Hàn Nghệ đã nói rồi, mục đích cái quan nha mới này thành lập, là vì theo pháp hộ dân, đây mới là chức trách của cái quan nha mới này, như vậy theo lý nên quy về Hình bộ quản lý."

"Hình bộ cái gì?" Trình Giảo Kim nói: "Hình bộ thì có hiểu được cách thẩm vấn phạm nhân, hiểu được cách tróc nã tội phạm sao?"

Chử Toại Lương cười nói: "Tróc nã tội phạm chỉ là việc nhỏ, nha dịch bình thường cũng có thể làm được. Thế nhưng phủ Thập Lục Vệ có thể thông hiểu luật pháp không?"