Chương 294: Lợi khí đầu tiên

Lời này của Võ Mị Nương, mặc dù mang ý cười đùa, nhưng cũng là một cách để dò hỏi, kỳ thực cũng không có ý khinh thường.

Hàn Nghệ vô cùng tự tin trả lời: "Dân số là cơ bản của một quốc gia, nhưng dựa vào gia tăng dân số, để nâng cao quốc lực, thì điều đó quá chậm. Nếu muốn càng cường thịnh, chỉ có một cách khả thi."

Lý Trị nghe lời hắn nói, có vẻ thật sự có cách, cũng không quản nhiều nữa, nói: "Vậy ngươi nói một chút xem."

Hàn Nghệ không kiêu không nịnh nói: "Có bột mới gột nên hồ. Vũ khí tiên tiến có thể làm quân đội Đại Đường ta không ai địch nổi, công cụ tiên tiến có thể để dân chúng thiên hạ cơm áo không lo, quốc khố tràn đầy. Đây là cách phá tan bình cảnh nhanh nhất, cũng là phương thức duy nhất. Cũng chính vì điểm này, đã cản trở Đại Đường ta tiến thêm một bước."

Võ Mị Nương khẽ mỉm cười, nói: "Ta còn tưởng ngươi sẽ nói cái gì, điểm này có ai không biết, nhưng lợi khí này không phải nói có là có."

Hàn Nghệ nói: "Ta cho rằng đây là kết quả do chính sách triều đình gây ra. Trong chính sách của triều đình hiện nay, gần như đều bảo đảm nông dân sẽ có đất để canh tác, bảo đảm đất sẽ không bị địa chủ thôn tính. Nhưng không hề có một chính sách nào là cổ vũ dân chúng đi phát minh nông cụ tiên tiến, thế nên Đại Đường ta không có đột phá nào ở công cụ làm nông. Dân số Đại Đường thua xa tiền triều, đây là sự thật, muốn tận dụng dân số có hạn, để sản xuất ra càng nhiều lương thực, vậy thì chỉ có thể dựa vào công cụ."

"Chẳng lẽ chỉ cần triều đình cổ vũ, thì sẽ có thể làm ra công cụ tiên tiến?" Võ Mị Nương dường như không mấy tin tưởng.

Hàn Nghệ gật gật đầu, nói: "Có câu là, 'Thiên hạ rộn ràng, đều là vì lợi mà đến; Thiên hạ nhốn nháo, đều là vì lợi rời đi'. Nếu phát minh có thể kiếm tiền, có thể nuôi sống chính mình giống như làm nông, vậy cớ gì dân chúng lại không thử. Tuy rằng điều này là phải cần thiên phú, nhưng dân số Đại Đường ta có mấy trăm vạn, trí tuệ bọn họ là vô tận, đây là một nguồn tài phú rất trân quý, chỉ cần trong số vạn người ấy, có ai đó phát minh ra một loại công cụ tiên tiến, thì ích lợi nó mang đến, có lẽ còn cao hơn gấp nhiều lần lợi ích mà dân số mang đến."

Lý Trị lại hỏi: "Vậy chiếu theo lời ngươi nói, cần phải làm thế nào?"

Hàn Nghệ đáp: "Ta cảm thấy trở ngại của hết thảy, tổng cộng do hai nguyên nhân. Thứ nhất, người phát minh, không thể thu lợi từ đó, ai cũng có thể cầm dùng miễn phí, thậm chí ngay cả một câu thừa nhận của triều đình cũng không có. Thứ hai, chính là sự lũng loạn kỹ thuật của một số quý tộc."

Võ Mị Nương nghe vậy trong mắt hiện lên hàn quang quỷ dị, thật ra dựa vào tố chất tâm lý của nàng, sẽ không thể nào xuất hiện loại tình huống này. Nhưng nàng quả thật không nghĩ đến, vừa mới bắt đầu, Hàn Nghệ đã trực tiếp chĩa đầu mâu vào giai cấp quý tộc.

Nếu câu nói này truyền ra ngoài, có lẽ sẽ gây nên sóng to gió lớn nha!

Trong lòng Lý Trị cũng hết sức kinh ngạc, y không cứng rắn như Võ Mị Nương, nhất định là bị dọa rồi, chỉ cảm thấy thằng này còn hổ báo hơn mình, nói: "Thế nhưng chẳng phải hai điểm ngươi nói nó mâu thuẫn với nhau sao?"

Hàn Nghệ cười nói: "Ngoài mặt thì là thế, kỳ thật lại không, chẳng qua hai loại tình huống này đều quá mức cực đoan thôi. Dân chúng không thể bảo hộ phát minh của mình, bọn họ nếu có phát minh, cũng không thể thu được bất kỳ lợi ích nào. Vì vậy, chỉ có rất ít dân chúng chịu động não nghĩ biện pháp cải tiến công cụ, hoặc là do chuyện đó phát sinh dưới sự trùng hợp. Chứ bọn họ hoàn toàn không có khái niệm gì về việc phát minh sáng tạo. Cả ngày đều chỉ nghĩ tới việc làm nông, bởi vì làm nông có thể giúp cho bọn họ giàu có, mà phát minh thì lại không cách nào giúp cho bọn họ phát tài.

Mà quý tộc vừa hay ngược lại. Bí phương của quý tộc, bình thường đều là truyền nam không truyền nữ, đơn giản chỉ là vì sợ nữ nhân nhà mình xuất giá sẽ đem kỹ thuật truyền cho nhà khác, chớ nói chi tới việc truyền ra cho dân chúng. Với phương thức lưu truyền thừa kế như vậy, thì đối tượng thừa kế phải đáng tin cậy. Kinh nghiệm phong phú mà nhiều thế hệ gia tộc tích lũy truyền cho một người, từ đó hình thành một loại bí phương hay bí quyết tổ truyền. Nhưng mà, hình thức chỉ truyền kỹ thuật công nghệ cho một đứa con trai kế thừa duy nhất của các gia tộc, đã hình thành nên một cục diện khép kín. Tính bí mật của kỹ thuật đã làm đánh mất tính kích thích và cạnh tranh từ bên ngoài. Cho nên, càng ngày họ càng bảo thủ, không cầu cách tân và cải tiến. Đồng thời, do ngăn cách không truyền thụ cho người ngoài, nên cũng không biết được tình huống bên ngoài, không thể nào hấp thu kỹ thuật từ người khác. Từ triều Hán, đã có rất nhiều kỹ thuật và công nghệ tiên tiến đều bởi vì một vài gia tộc ngã xuống, mà lần lượt thất truyền, đây là một tổn thất cực lớn.

Vì vậy, tiểu nhân cho rằng, triều đình hẳn phải nên coi trọng hiện tượng này."

Lý Trị thở dài: "Bảo hộ phát minh của dân chúng, điều này làm sao làm được? Càng không nói đến việc bắt những quý tộc kia giao ra bí phương bí quyết gia truyền."

Hàn Nghệ cười nói: "Thật ra tiểu nhân có một kế, có thể làm được điều này."

Lý Trị vội vàng nói: "Mau nói!"

Hàn Nghệ nhìn vẻ mặt nóng vội của Lý Trị, trong lòng cười thầm.

Kỳ thật hắn đã sớm thăm dò rõ ràng bối cảnh kinh tế xã hội bây giờ, nó không giống với triều Thanh, triều Thanh hoàn toàn là Hoàng đế lũng loạn mọi thứ, còn hiện tại hơn phân nửa đều là quý tộc lũng loạn.

Triều đình kinh doanh hiện tại, gần như chỉ cung cấp cho quan lại và hoàng thất tiêu dùng, cũng chính là một loại hình thức kinh tế tự cung tự cấp, rất ít cạnh tranh với dân chúng. Nếu triều đình muốn phổ cập máy dệt vải, cũng không phải là triều đình chế máy dệt vải rồi bán cho dân chúng dùng. Triều đình chỉ chế máy dệt vải cho chính mình dùng, còn đối với dân chúng, nhất định chỉ là đem bản vẽ máy dệt vải công khai, phát đến các thị trấn, thôn xóm, để dân chúng tự mình làm lấy. Phải biết rằng Đường triều mãi đến giai đoạn cuối, mới bắt đầu tiến hành chế muối bán ra, thật ra chính là lũng loạn. Còn hiện giờ tất cả mọi người đều có thể mua bán muối nha, còn thời Tống Minh Thanh thì đã là hoàn toàn lũng loạn muối rồi.

Đây đều là vì có vết xe đổ đó. Bởi vì Tùy triều là thể chế chính trị lũng loạn cao, hết thảy mọi thứ đều nắm trong tay. Giai đoạn đầu triều đình là chủ đạo phát triển mọi mặt kinh tế, về sau càng ngày càng trầm trọng thêm, dứt khoát tự mình làm hết, sản xuất quy mô lớn, xây dựng công trình rầm rộ. Kể từ đó, kế sinh nhai của dân chúng dần ít đi, triều đình ngươi cái gì cũng làm, dân chúng thì chắc chắn cạnh tranh không lại triều đình, hơn nữa triều đình còn không tuân thủ nguyên tắc phát triển kinh tế, lợi dụng quyền hành để ra sức lũng loạn hết thảy tài nguyên. Kinh tế dân gian gần như bị ép đến không còn, điều này đã tạo nên một Tùy triều vô cùng giàu có đấy, các triều đại sau cũng khó mà sánh bằng, nhưng dân chúng thì lại rất nghèo. Nhìn thì có vẻ cường đại đấy, nhưng lại sụp đổ chóng vánh.

Vẫn là câu nói kia thôi, nước có thể nâng thuyền, cũng có thể lật thuyền.

Lý Uyên (ông nội Lý Trị), Lý Thế Dân (cha của Lý Trị) chứng kiến Tùy triều diệt vong, vậy nên chắc chắn sẽ không làm giống vậy. Thời sơ Đường, triều đình chỉ là một kẻ đóng vai trò chế định quy củ, là một vị trọng tài, chế ra mấy quy củ như thị phường chế, nhưng không phải là một người chấp hành, nên gần như không có xung đột lợi ích với dân chúng, thế nên kinh tế phát triển là hiển nhiên.

Chính sách Mã Chu nhắc đến rất nổi danh, 'Từ xưa đến nay, hưng vong của quốc gia, không phải ở tích trữ được bao nhiêu, mà là ở dân chúng khổ hay sướng', đây cũng là lý niệm trị quốc quan trọng nhất của Đường Thái Tông. Tiền ở trong tay dân chúng, so ra tốt hơn để trong ngân khố, dù sao đều thuộc về Đại Đường cả, để ở đâu cũng vậy. Tiền này lại chạy không được, cho nên quốc khố thời sơ Đường chưa bao giờ đầy ắp cả.

Nhưng quý tộc cũng là dân chúng, chẳng qua bọn họ có nội tình, có tích luỹ, có tiền tài, có kỹ thuật, do đó liền lũng loạn một ít ngành sản xuất, hình thành một loại thể chế kinh tế quý tộc.

Cho nên, uy hiếp của quý tộc đối với hoàng thất, chính là ở chỗ lũng loạn. Kỹ thuật lớn hay nhỏ đều áp dụng thủ đoạn lũng loạn, một khi lũng loạn, thì tất nhiên sẽ tích luỹ được một lượng của cải nhất định, hình thành một loại khu kinh tế quý tộc. Bởi vì rất nhiều đồ tiêu dùng của dân chúng, thậm chí là đất đai, đều bị quý tộc lũng loạn, rất nhiều dân chúng đều phải dựa vào quý tộc kiếm miếng ăn, cho nên thế lực của bọn họ vô cùng khổng lồ.

Tuy rằng quý tộc bây giờ không bằng trước kia, nhưng vẫn còn áp dụng thủ đoạn lũng loạn. Tuy chưa đến mức khiến Hoàng đế ăn không ngon, ngủ không yên. Nhưng người làm Hoàng đế nhất định cảm thấy khó chịu với việc này nha.

Làm sao có thể phá vỡ thế lũng loạn, đó là điều Hoàng thất Đại Đường luôn tự hỏi.

Vì vậy, Lý Trị mới có vẻ rất nóng vội.

Hàn Nghệ nói: "Nếu triều đình có thể đưa ra luật độc quyền, thì hết thảy đều sẽ giải quyết dễ dàng."

"Luật độc quyền?"

Lý Trị sửng sốt.

Hàn Nghệ vội giải thích: " 'Luật độc quyền ' này là do tiểu nhân mới nghĩ ra."

Lý Trị gật gật đầu, nói: "Vậy ngươi nói nghe thử xem luật độc quyền này của ngươi như thế nào?"

Hàn Nghệ nói: "Kỳ thật luật độc quyền này rất đơn giản, chính là bảo hộ sản phẩm tri thức cá nhân. Chẳng hạn như máy dệt vải Tinh Tinh của tiểu nhân, một khi tiểu nhân xin độc quyền thành công. Như vậy triều đình nhất định phải bảo hộ sản phẩm tri thức của tiểu nhân, chưa được tiểu nhân trao quyền, bất cứ kẻ nào cũng không được phép chế tạo loại máy dệt vải Tinh Tinh này. Từ đó, tiểu nhân có thể tận dụng máy dệt vải Tinh Tinh này, để kiếm về lợi nhuận phong phú."

Hoá ra ngươi vòng vo nửa ngày, chính là để thu lợi cho mình nha! Lý Trị mỉm cười một tiếng, nói: "Trẫm hiểu ý của ngươi, ngươi là vì không có cách nào bảo hộ kỹ thuật của mình giống như quý tộc, thế nên muốn lợi dụng triều đình bảo hộ giúp ngươi."

Hàn Nghệ vội nói: "Tiểu nhân tuyệt đối không có ý này. Nếu là bảo hộ mãi mãi, vậy hiển nhiên đúng như lời Bệ hạ nói. Nhưng luật độc quyền của ta, còn có một kỳ hạn bảo hộ nữa. Một khi qua kỳ hạn bảo hộ này, thì sẽ không còn được độc hưởng, bất cứ ai cũng có thể sử dụng phỏng chế theo. Hơn nữa phân đoạn đầu tiên của xin độc quyền, chính là phải cung cấp một bản thuyết minh tường tận phát minh."

Lý Trị nói: "Ngươi nói nghe thì đơn giản, nhưng có một ít người chưa chắc sẽ đi xin độc quyền đâu, chẳng lẽ triều đình còn phải cưỡng chế bọn họ đi xin sao, nếu như vậy thì có gì khác đâu?"

Mặc dù y không nói rõ là kẻ nào, nhưng ai cũng biết, người y chỉ chính là bọn quý tộc kia.

Võ Mị Nương đột nhiên cười nói: "Thiếp tin nhất định sẽ được."

Lý Trị kinh ngạc hỏi: "Vì sao?"

Võ Mị Nương nói: "Nếu quả thật cho ra loại luật độc quyền này, thì bất cứ kẻ nào cũng có thể xin độc quyền. Cùng một loại kỹ thuật, bí phương giống nhau, nếu mà bọn họ không đi xin, thì đợi đến lúc người khác xin rồi, như vậy bọn họ sẽ không còn có thể sử dụng. Nếu mà sử dụng, thì chính là trái pháp luật, cho nên thiếp cho rằng bọn họ cho dù không muốn, cũng nhất định sẽ đến xin độc quyền nha."

Không hổ là Võ Tắc Thiên, đầu óc suy luận kinh phết đấy. Hàn Nghệ gật gật đầu nói: "Đúng là như thế, một khi cho ra loại luật này, thì mặc dù ngươi có thể lựa chọn tiếp tục giữ bí mật, nhưng sẽ mạo hiểm đấy. Bởi vì một khi người khác xin rồi, ngươi sẽ không thể dùng nữa. Ta tin chắc giữa bọn họ chắc chắn có vài kỹ thuật giống nhau. Nếu một nhà nào đó không chịu đi xin, mà bị người khác đoạt trước, như vậy chẳng phải sẽ mất cả chì lẫn chài sao. Nhưng mà, một khi đã xin, vậy triều đình khẳng định cũng biết, vậy thì một khi kỳ hạn bảo hộ hết, công khai cũng là điều tất nhiên. Cái gọi là luật độc quyền, chỉ là bảo hộ một loại bí mật công khai, như thế vừa có thể cổ vũ dân chúng đi phát minh sáng tạo, lại vừa có thể giúp phổ cập càng nhiều kỹ thuật bất truyền ra cho người dân.

Ta tin rằng sau khi những người đó xin độc quyền, họ nhất định sẽ tận hết sức lực, lợi dụng luật độc quyền này để kiếm về càng nhiều tài phú hơn. Cho nên, việc phổ cập là thuận theo tự nhiên, vừa có thể xúc tiến mọi người cùng tiến bộ, vừa tranh thủ càng nhiều giao lưu, đồng thời còn cổ vũ phát minh ra càng nhiều công cụ tiên tiến hơn."

Lý Trị nghe vậy trong lòng khẽ động, trầm tư không nói, nhưng trong mắt lại tràn đầy vẻ hưng phấn.

Đạo lý này rất đơn giản, một khi có luật độc quyền, hoặc là ngươi tự tin có thể bảo vệ bí phương bí quyết của gia tộc ngươi. Còn nếu ngươi thủ không được, vậy nó sẽ là của người khác rồi, thế là triều đình liền có cớ tham gia vào trong.

Nếu ngươi đi xin, vậy thì triều đình chắc chắn cũng biết được, cho nên vòng vo nửa ngày, toàn bộ lại về trong tay triều đình, như vậy tức khắc sẽ làm suy yếu những sĩ tộc này, lại còn có thể tăng cường ảnh hưởng của hoàng quyền.

Võ Mị Nương trầm ngâm một lát, đột nhiên mắt phượng nhướng lên, nói: "Nhưng ta cho rằng việc này vẫn có nhiều chỗ không ổn. Thứ nhất, có chút bí quyết, nhất định cần phải nhanh chóng công khai. Ví dụ như ở đâu có bệnh dịch, nếu dân gian có người phát minh ra phương thuốc có thể chữa khỏi dịch bệnh, mà hắn lại đi xin độc quyền, không để ý tính mạng dân chúng, dùng cách này phát tài, thì không khác gì mưu tài hại mệnh. Thứ hai, có chút bí quyết một khi công khai, sợ sẽ bị tiết lộ đến nước láng giềng, sẽ tổn hại đến lợi ích của Đại Đường ta, tỉ như thuật tạo giấy. Thứ ba, đủ loại hạn chế như vậy, có thể sẽ khiến người phát minh không ngừng nâng giá, dù sao thì cũng chỉ có một người có thể làm."

Võ Mị Nương chính là xuất thân từ gia đình thương nhân, đối với những việc này chắc chắn nàng vẫn có hiểu biết đôi chút.

Nữ nhân này thật sự không đơn giản nha! Hàn Nghệ nói: "Chiêu Nghi nói rất đúng, nhưng triều đình có thể quy những phát minh đặc thù này về làm một loại, rồi triều đình cho ra số tiền thưởng lớn, để thu mua những bản quyền này, thậm chí trực tiếp kéo những nguời phát minh này vào triều. Kể từ đó, sẽ không còn xuất hiện tình huống như trên rồi, hơn nữa còn giúp triều đình kiếm thêm nhiều nhân tài. Về phương diện giá cả, cũng có thể nghiêm khắc quy định giá tiền cao nhất khi họ đi xin độc quyền. Một mặt bảo đảm kẻ sở hữu bản quyền được hưởng lợi, mặt khác có thể tránh gây hỗn loạn thị trường.

Còn về điểm thứ hai, kỳ thật hoàn toàn ngược lại. Nếu Đại Đường ta đưa ra luật độc quyền này đầu tiên, thì chẳng những không có tiết lộ kỹ thuật ra ngoài, ngược lại còn có thể hấp dẫn càng nhiều kỹ thuật đến Đại Đường ta. Bởi vì các quốc gia xung quanh đều không có luật độc quyền. Phát minh của dân chúng nước họ không thể nhận được hồi báo tương xứng. Nhưng nếu họ đến Đại Đường chúng ta, thì sẽ có thể đạt được điều đó. Ta tin rằng nhờ có luật độc quyền, sẽ có càng nhiều nhân tài đến Đại Đường ta, dùng trí thông minh và tài năng của họ, để xúc tiến cho sự phát triển toàn diện của Đại Đường ta."