Quyển I: Nó là Hoàng Anh Kiệt
Chương 28: Sức mạnh của nước
Hoàn thành được hệ thống dẫn lực từ sức trên đã là một kỳ công với làng Hồng Bàng, dù cho họ vẫn chưa thể nào mường tượng được những điều vĩ đại nó sắp mang lại. Những người có thể tưởng tượng được về tác dụng của thứ này, rõ ràng nhất thì là Hoàng Anh Kiệt, còn nắm được mù mờ thì là gia đình cậu ta.
Công việc tiếp theo mà Kiệt làm là phải lắp ráp được một cái máy xát gạo. Máy xáy gạo cậu đã có ý nghĩ từ trước, song vì nó quá nặng để dùng sức người mà hoạt động, nên mới phải xây nhà máy sức nước này trước. Giờ đây có nhà máy rồi, nguồn lực cung cấp để máy chạy đã có, mọi việc chỉ đơn giản là cho chạy thử từng trường hợp là xong. Nhà họ Hoàng biết rằng đây là lúc họ cần ra lực rồi, nên không tiếc sức đem hết số thóc năm nay ra để thử máy. Sau nhiều lần thử nghiệm thất bại, cỗ máy xát gạo đã ra đời. Máy được làm cao, do công việc của nó có hai phần: tách vỏ trấu và xát trắng gạo.
Khi tách trấu, hạt được đưa vào máy từ phía trên, vào khoảng trống giữa trục quay và lưới xát. Trục quay làm lớp hạt tiếp xúc với bề mặt đá nhám rồi bị mài mòn. Khi hạt thóc đi qua khe hở nhỏ được tạo ra giữa bề mặt trong của máy xát và bề mặt trục, sự mài mòn diễn ra tích cực hơn do hạt chịu lực đàn hồi của ép mạnh về phía mặt đá nhám. Ở phần này, công việc chủ yếu là tách vỏ trấu và gạo riêng. Khi vỏ trấu đã bị tách ra, nó bị thổi ra một bên cửa bằng lực thổi của một cánh quạt. Cánh quạt này vận hành bằng lực bên ngoài cung cấp. Kiệt đã lắp thêm một vài bộ truyền bánh răng để có được thêm chừng hai cái quạt. do vỏ trấu nhẹ, nó sẽ bị thổi sang một bên, đó là đường ống dẫn vỏ trấu đi xuống. Còn gạo tiếp tục chạy thẳng xuồng dưới tầng tiếp theo, là tầng xát trằng bỏ cám.
Ở tầng này, các lớp đá mài tương đối nhẵn, không quá thô ráp để tránh làm vỡ gạo thành gạo tấm. Ngoài ra sự chuyển động của cả khối hạt làm tăng sự cọ xát cũng làm lớp vỏ lụa bị mòn nhanh chóng. Như vậy, do ma sát giữa vỏ lụavà trục côn, giữa các hạt với nhau, vỏ lụa mòn và bong ra. Lớp vỏ lụa bị mài mòn gọi là cám gạo có kích thước tương đối mịn. Quạt tiếp tục thổi cám, thổi không khí ngang lớp hạt, xuyên qua lưới mang theo cám gạo, và làm nguội khối hạt xát. Do trục xát đặt thẳng đứng, hạt có khuynh hướng di chuyển xuống phía dưới và thoát ra ngoài theo cửa thoát.
Thực tình ban đầu khi làm cái máy này, Kiệt còn định làm thêm phần thổi thóc lép, tức là khi đổ thóc thu hoạch xuống, gió mạnh sẽ thổi qua, thóc lép nhẹ thì bay ra, thóc có hạt thì tiếp tục rơi xuống. Nhưng vì máy đã rất cao, nên khó mà làm được cánh quạt đủ mạnh ở tầm đó, thành ra phải làm cái máy đó riêng. Hơn nữa khi làm riêng, Kiệt có thể dùng hai cách- sức người hoặc sức nước để chạy máy, khi dùng sức người có thể quay bằng tay hay đạo bằng chân, chạy máy thì chỉ cần dừng bánh xe nước, tháo bớt mấy cái trục ra là có quạy siêu khỏe rồi.
Khả năng làm việc xuyên ngày đêm, miễn là những bộ phận còn tốt, khiến cho chiếc máy xát gạo được cả làng đổ xô tới dùng. Và họ tương đối là tiếc khi nhớ ra rằng Kiệt chỉ cho họ dùng miễng phí trong một năm. Thứ máy này quá tốt, có nó thì việc giã gạo không còn cực như trước.
Chứng kiến sức mạnh của thứ máy móc mà Kiệt tạo ra, hai họ Đào và Đỗ đều hưng phấn không thôi, song cũng lo lắng nhiều. Hưng phấn vì những thứ máy này là thứ giúp cho họ buôn bán kiếm lời dễ dàng, tuy nhiên cũng không thể không nói là việc đắp cái đập kia cũng như làm cái bánh xe nước đều thực khó khăn, nên chắc phải những nhà đại thương gia về gạo mới chịu chi. Còn lo lắng, thì họ đang nhĩ rằng làm thế nào để họ Hoàng bị kìm hãm bớt đi, chứ với khả năng của Kiệt thế này thì họ Hoàng mạnh lên là điều chắc chắn rồi. Mà họ Hoàng mạnh lên là điều họ không muốn chút nào.
Nói đâu xa, ví dụ như lần này đây. Do họ Hoàng không đủ sức để ủng hộ Hoàng Anh Kiệt xây cái máy này nên Kiệt phải thỏa hiệp với bọn họ để sản xuất máy bơm chứ không cho người làm thuê về nghỉ ngơi trước thời hạn, còn với người dân trong làm vào giúp thì đãi hẳn một năm không lấy tiền xát gạo. Nếu họ Hoàng có sức mạnh hơn, họ thuê người về làm, thì những ưu đãi đó hoàn toàn không có, và Hoàng Anh Kiệt sẽ càng không ngoan ngoãn chịu thua họ như bây giờ. Khi đó, hai họ muốn kiếm tiền bằng các phát minh của Hoàng Anh Kiệt sẽ khó khăn hơn.
Vậy là một liên minh giữa hai họ nhằm vào việc kiềm chế họ Hoàng lập tức được hình thành. Song họ không vội động tới họ Hoàng vào lúc này, bởi bây giờ nền kinh tế của họ Hoàng đang tập trung hết ở trong làng Hồng Bàng, nếu đánh vào kinh tế họ Hoàng thì sẽ lộ ngay ra là họ làm, vậy thì không khác gì chọc giân Hoàng Anh Kiệt. Kẻ có tài đi đâu mà chả được trọng dụng, nếu nó vì muốn trả thù mà đi chỗ khác thì họ thiệt to, nên phải để họ Hoàng phát triển ra khỏi làng Hồng Bàng, rồi dùng thế lực bên ngoài đánh họ Hoàng, có vậy mới khiến Hoàng Anh Kiệt phải cậy nhờ bọn họ. Mà có qua có lại, càng nhờ họ nhiều thì Kiệt sẽ càng phải lệ thuộc hơn.
Trong khi hai họ Đào và Đỗ đang tính kế làm Kiệt phải phụ thuộc họ, thì Kiệt và mọi người trong nhà đang thảo luận về chiếc máy này.
- Cứ với đà này, muộn nhất là trong vòng 10 ngày nữa, toàn bộ thóc cần xát trong làng mình sẽ hết sạch.- Hoàng Anh Minh nhẩm tính một hồi liền nói.
- Như thế thì tốt chứ sao, chứng tỏ cái máy nhà mình mạnh ghê.- Bố Kiệt cười ha hả, nét mặt tự đắc không dấu vào đâu được.
- Nhưng mà nhà mình lại cho người ta dùng miễn phí trong suốt một năm nữa cơ mà, tức là phải hai vụ thu hoạch nữa đấy!- Cô Đào than thở.
- Cô than cái gì mà than, không có bà con chòm xóm giúp thì dễ thường là được nhanh thế phỏng. Hay là gọi cô ra làm cả thì ăn cả nhé.- Ông nội nghe thế liền quát cho cô một trận làm mọi người lại khuyên. Dẫu vậy họ cũng đồng ý rằng việc Kiệt cho mọi người dùng một năm miễn phí là không sai.
- Thực ra thì ta còn có thể làm nhiều cách khá để kiếm tiền bằng cái máy này lắm.- Kiệt lắc lắc cái đầu.
- Cháu nói sao? Có cách kiếm tiền ư.- Cô Đào mắt sáng lên. Nếu đây là truyện tranh, hai mắt cô chắc chắn có hình đồng tiền.
- Dùng nó để làm máy xát gạo là để thử nghiệm thôi, vì máy xát gạo là nặng tải nhất, nó dùng được là cái khác dùng được à.
Kiệt cười và nghĩ tới một loạt những ngành nghề có thể dùng tới thứ sức mạnh này, nhưng rồi cậu nhanh chóng lọc chúng ra. Có những thứ giờ này có đưa ra cũng không hề hợp để làm kinh tế ở nhà cậu chút nào. Vậy nên trước hết cậu muốn cùng cả nhà thảo luận về những mặt hàng mà sắp tới sẽ đắt hàng.
- Mọi người cứ nêu tự nhiên, cái máy này đa năng lắm, ta chỉ cần cải biến là có thể làm ra đủ thứ công việc à. Nhưng muốn làm gì thì phải tính kỹ, vì như mọi người thấy rồi, chế một cái máy không đơn giản. Tiền cho vào nhiều, sức lực và trí tuệ đầu tư cũng không ít ỏi, nên ta phải đầu tư cho chuẩn.
- Thế thì khó lắm đó, nhà này có ai biết buôn bán gì lời lãi ngoài mẹ cháu đâu.
- Mẹ nói quá lời, con thì buôn bán lẻ tẻ, đồng ra đồng vào, chứ mà bảo con tư vấn cho cháu nó thì không ổn, vì mọi người thấy rồi đấy, như cái máy xát gạo, làm cho cả làng là ổn, chứ làm một hai cân gạo thì quá phí khi xây cả cái máy này. Tức là nghề gì mà ta phải bán buôn được thì hãy nên làm.
- Nhưng mà nhà mình làm gì có vốn lớn thế chứ.
- Con nghĩ vốn lớn hay không chưa chắc đã quan trọng, quan trọng là ta phải tìm đúng công việc định làm thôi. Vì nếu ta tìm được thứ hàng bán chạy, rồi làm gối công việc, vừa làm vừa bán thì sẽ nuôi được mình và phát triển lên nhanh thôi. Các cụ vẫn nói muốn biết thì phải hỏi.
- Ý con là đi tìm hiểu thông tin.
- Đúng vậy thưa mẹ, con nghĩ ta nên đi qua mấy ngôi làng mà ta bán máy bơm cho họ để xem xét, biết đâu lại phát hiện được trò hay gì đó thì sao.
- Vậy cái máy này ta sẽ làm gì đây.
- Cháu nghĩ ta sẽ dùng nó để nghiền cỏ dại.
- Cỏ dại hả.
- Vâng ạ, ruộng giun cháu nuôi đang cần mở rộng quy mô mà.
Chương 28: Sức mạnh của nước
Hoàn thành được hệ thống dẫn lực từ sức trên đã là một kỳ công với làng Hồng Bàng, dù cho họ vẫn chưa thể nào mường tượng được những điều vĩ đại nó sắp mang lại. Những người có thể tưởng tượng được về tác dụng của thứ này, rõ ràng nhất thì là Hoàng Anh Kiệt, còn nắm được mù mờ thì là gia đình cậu ta.
Công việc tiếp theo mà Kiệt làm là phải lắp ráp được một cái máy xát gạo. Máy xáy gạo cậu đã có ý nghĩ từ trước, song vì nó quá nặng để dùng sức người mà hoạt động, nên mới phải xây nhà máy sức nước này trước. Giờ đây có nhà máy rồi, nguồn lực cung cấp để máy chạy đã có, mọi việc chỉ đơn giản là cho chạy thử từng trường hợp là xong. Nhà họ Hoàng biết rằng đây là lúc họ cần ra lực rồi, nên không tiếc sức đem hết số thóc năm nay ra để thử máy. Sau nhiều lần thử nghiệm thất bại, cỗ máy xát gạo đã ra đời. Máy được làm cao, do công việc của nó có hai phần: tách vỏ trấu và xát trắng gạo.
Khi tách trấu, hạt được đưa vào máy từ phía trên, vào khoảng trống giữa trục quay và lưới xát. Trục quay làm lớp hạt tiếp xúc với bề mặt đá nhám rồi bị mài mòn. Khi hạt thóc đi qua khe hở nhỏ được tạo ra giữa bề mặt trong của máy xát và bề mặt trục, sự mài mòn diễn ra tích cực hơn do hạt chịu lực đàn hồi của ép mạnh về phía mặt đá nhám. Ở phần này, công việc chủ yếu là tách vỏ trấu và gạo riêng. Khi vỏ trấu đã bị tách ra, nó bị thổi ra một bên cửa bằng lực thổi của một cánh quạt. Cánh quạt này vận hành bằng lực bên ngoài cung cấp. Kiệt đã lắp thêm một vài bộ truyền bánh răng để có được thêm chừng hai cái quạt. do vỏ trấu nhẹ, nó sẽ bị thổi sang một bên, đó là đường ống dẫn vỏ trấu đi xuống. Còn gạo tiếp tục chạy thẳng xuồng dưới tầng tiếp theo, là tầng xát trằng bỏ cám.
Ở tầng này, các lớp đá mài tương đối nhẵn, không quá thô ráp để tránh làm vỡ gạo thành gạo tấm. Ngoài ra sự chuyển động của cả khối hạt làm tăng sự cọ xát cũng làm lớp vỏ lụa bị mòn nhanh chóng. Như vậy, do ma sát giữa vỏ lụavà trục côn, giữa các hạt với nhau, vỏ lụa mòn và bong ra. Lớp vỏ lụa bị mài mòn gọi là cám gạo có kích thước tương đối mịn. Quạt tiếp tục thổi cám, thổi không khí ngang lớp hạt, xuyên qua lưới mang theo cám gạo, và làm nguội khối hạt xát. Do trục xát đặt thẳng đứng, hạt có khuynh hướng di chuyển xuống phía dưới và thoát ra ngoài theo cửa thoát.
Thực tình ban đầu khi làm cái máy này, Kiệt còn định làm thêm phần thổi thóc lép, tức là khi đổ thóc thu hoạch xuống, gió mạnh sẽ thổi qua, thóc lép nhẹ thì bay ra, thóc có hạt thì tiếp tục rơi xuống. Nhưng vì máy đã rất cao, nên khó mà làm được cánh quạt đủ mạnh ở tầm đó, thành ra phải làm cái máy đó riêng. Hơn nữa khi làm riêng, Kiệt có thể dùng hai cách- sức người hoặc sức nước để chạy máy, khi dùng sức người có thể quay bằng tay hay đạo bằng chân, chạy máy thì chỉ cần dừng bánh xe nước, tháo bớt mấy cái trục ra là có quạy siêu khỏe rồi.
Khả năng làm việc xuyên ngày đêm, miễn là những bộ phận còn tốt, khiến cho chiếc máy xát gạo được cả làng đổ xô tới dùng. Và họ tương đối là tiếc khi nhớ ra rằng Kiệt chỉ cho họ dùng miễng phí trong một năm. Thứ máy này quá tốt, có nó thì việc giã gạo không còn cực như trước.
Chứng kiến sức mạnh của thứ máy móc mà Kiệt tạo ra, hai họ Đào và Đỗ đều hưng phấn không thôi, song cũng lo lắng nhiều. Hưng phấn vì những thứ máy này là thứ giúp cho họ buôn bán kiếm lời dễ dàng, tuy nhiên cũng không thể không nói là việc đắp cái đập kia cũng như làm cái bánh xe nước đều thực khó khăn, nên chắc phải những nhà đại thương gia về gạo mới chịu chi. Còn lo lắng, thì họ đang nhĩ rằng làm thế nào để họ Hoàng bị kìm hãm bớt đi, chứ với khả năng của Kiệt thế này thì họ Hoàng mạnh lên là điều chắc chắn rồi. Mà họ Hoàng mạnh lên là điều họ không muốn chút nào.
Nói đâu xa, ví dụ như lần này đây. Do họ Hoàng không đủ sức để ủng hộ Hoàng Anh Kiệt xây cái máy này nên Kiệt phải thỏa hiệp với bọn họ để sản xuất máy bơm chứ không cho người làm thuê về nghỉ ngơi trước thời hạn, còn với người dân trong làm vào giúp thì đãi hẳn một năm không lấy tiền xát gạo. Nếu họ Hoàng có sức mạnh hơn, họ thuê người về làm, thì những ưu đãi đó hoàn toàn không có, và Hoàng Anh Kiệt sẽ càng không ngoan ngoãn chịu thua họ như bây giờ. Khi đó, hai họ muốn kiếm tiền bằng các phát minh của Hoàng Anh Kiệt sẽ khó khăn hơn.
Vậy là một liên minh giữa hai họ nhằm vào việc kiềm chế họ Hoàng lập tức được hình thành. Song họ không vội động tới họ Hoàng vào lúc này, bởi bây giờ nền kinh tế của họ Hoàng đang tập trung hết ở trong làng Hồng Bàng, nếu đánh vào kinh tế họ Hoàng thì sẽ lộ ngay ra là họ làm, vậy thì không khác gì chọc giân Hoàng Anh Kiệt. Kẻ có tài đi đâu mà chả được trọng dụng, nếu nó vì muốn trả thù mà đi chỗ khác thì họ thiệt to, nên phải để họ Hoàng phát triển ra khỏi làng Hồng Bàng, rồi dùng thế lực bên ngoài đánh họ Hoàng, có vậy mới khiến Hoàng Anh Kiệt phải cậy nhờ bọn họ. Mà có qua có lại, càng nhờ họ nhiều thì Kiệt sẽ càng phải lệ thuộc hơn.
Trong khi hai họ Đào và Đỗ đang tính kế làm Kiệt phải phụ thuộc họ, thì Kiệt và mọi người trong nhà đang thảo luận về chiếc máy này.
- Cứ với đà này, muộn nhất là trong vòng 10 ngày nữa, toàn bộ thóc cần xát trong làng mình sẽ hết sạch.- Hoàng Anh Minh nhẩm tính một hồi liền nói.
- Như thế thì tốt chứ sao, chứng tỏ cái máy nhà mình mạnh ghê.- Bố Kiệt cười ha hả, nét mặt tự đắc không dấu vào đâu được.
- Nhưng mà nhà mình lại cho người ta dùng miễn phí trong suốt một năm nữa cơ mà, tức là phải hai vụ thu hoạch nữa đấy!- Cô Đào than thở.
- Cô than cái gì mà than, không có bà con chòm xóm giúp thì dễ thường là được nhanh thế phỏng. Hay là gọi cô ra làm cả thì ăn cả nhé.- Ông nội nghe thế liền quát cho cô một trận làm mọi người lại khuyên. Dẫu vậy họ cũng đồng ý rằng việc Kiệt cho mọi người dùng một năm miễn phí là không sai.
- Thực ra thì ta còn có thể làm nhiều cách khá để kiếm tiền bằng cái máy này lắm.- Kiệt lắc lắc cái đầu.
- Cháu nói sao? Có cách kiếm tiền ư.- Cô Đào mắt sáng lên. Nếu đây là truyện tranh, hai mắt cô chắc chắn có hình đồng tiền.
- Dùng nó để làm máy xát gạo là để thử nghiệm thôi, vì máy xát gạo là nặng tải nhất, nó dùng được là cái khác dùng được à.
Kiệt cười và nghĩ tới một loạt những ngành nghề có thể dùng tới thứ sức mạnh này, nhưng rồi cậu nhanh chóng lọc chúng ra. Có những thứ giờ này có đưa ra cũng không hề hợp để làm kinh tế ở nhà cậu chút nào. Vậy nên trước hết cậu muốn cùng cả nhà thảo luận về những mặt hàng mà sắp tới sẽ đắt hàng.
- Mọi người cứ nêu tự nhiên, cái máy này đa năng lắm, ta chỉ cần cải biến là có thể làm ra đủ thứ công việc à. Nhưng muốn làm gì thì phải tính kỹ, vì như mọi người thấy rồi, chế một cái máy không đơn giản. Tiền cho vào nhiều, sức lực và trí tuệ đầu tư cũng không ít ỏi, nên ta phải đầu tư cho chuẩn.
- Thế thì khó lắm đó, nhà này có ai biết buôn bán gì lời lãi ngoài mẹ cháu đâu.
- Mẹ nói quá lời, con thì buôn bán lẻ tẻ, đồng ra đồng vào, chứ mà bảo con tư vấn cho cháu nó thì không ổn, vì mọi người thấy rồi đấy, như cái máy xát gạo, làm cho cả làng là ổn, chứ làm một hai cân gạo thì quá phí khi xây cả cái máy này. Tức là nghề gì mà ta phải bán buôn được thì hãy nên làm.
- Nhưng mà nhà mình làm gì có vốn lớn thế chứ.
- Con nghĩ vốn lớn hay không chưa chắc đã quan trọng, quan trọng là ta phải tìm đúng công việc định làm thôi. Vì nếu ta tìm được thứ hàng bán chạy, rồi làm gối công việc, vừa làm vừa bán thì sẽ nuôi được mình và phát triển lên nhanh thôi. Các cụ vẫn nói muốn biết thì phải hỏi.
- Ý con là đi tìm hiểu thông tin.
- Đúng vậy thưa mẹ, con nghĩ ta nên đi qua mấy ngôi làng mà ta bán máy bơm cho họ để xem xét, biết đâu lại phát hiện được trò hay gì đó thì sao.
- Vậy cái máy này ta sẽ làm gì đây.
- Cháu nghĩ ta sẽ dùng nó để nghiền cỏ dại.
- Cỏ dại hả.
- Vâng ạ, ruộng giun cháu nuôi đang cần mở rộng quy mô mà.
- Kiệt à, đống giun đó có gì mà cháu làm mãi vậy.
- Nông nghiệp tuy không thu được kết quả nhanh, tiền về chóng nhưng hơn ở chỗ lâu dài. Máy móc dù bán mãi thì cũng có lúc hết khách nhưng lương thực thì không, ai cũng phải ăn uống hàng ngày, nên canh tác nông nghiệp vẫn phải chú trọng. Đàn giun đó là để làm kế hoạch dài hạn nữa cơ, nên cháu hi vọng mọi người chú ý với chúng nhiều hơn. Cháu có bao giờ làm mọi người thất vọng không.
- Được rồi! Cả nhà đều tin con mà!- Bố của Kiệt- Hoàng Văn Định lên tiếng trước tiên. Sau đó, cả nhà cậu cũng hò reo phụ họa.
Sau khi đã xát hết lúa gạo cho người dân trong làng, Kiệt bắt đầu dùng cái máy để nghiền nát cỏ dại đi nhổ về, rồi đem đống cỏ vụn đó đi làm phân xanh để cho lũ giun ăn. Giờ đây, dưới sự chăm lo của Kiệt, cánh đồng nuôi giun đã phát triển rộng tới cỡ phải 100 m2. Tại cánh đồng lớn thế này, những ụ đất ngày đêm được rắc thêm phân xanh cho giun ăn, lũ giun cũng không phụ lòng mong mỏi của Kiệt, làm đất thêm màu mỡ và tơi xốp. Nếu giờ đây trồng thứ rau cỏ gì lên đó, chắc chắn là một vụ đại thu hoạch.
Nguyên nhân làm đàn giun lớn nhanh như thế này, là nhờ chỉ thêm vào mà ít tiêu thụ, khi này đàn gia cầm mà Kiệt nuôi không nhiều, nên không càn tới nhiều giun để làm thức ăn cho chúng, hơn thế nữalượng thức ăn nhiều, môi trường sống đảm bảo- Kiệt kiểm tra thường xuyên, đảm bảo mọi yếu tố: độ ẩm, độ pH, mái che,... Với đàn giun này, tốc độ tái đàn đã đảm bảo, nên việc sử dụng các sản phẩm phụ thu được sẽ bắt đầu có hiệu quả kinh tế: cung cấp phân bón cũng như thức ăn cho gia cầm.
