Khi ấy chư tướng thấy Khổng Minh không chịu rượt theo tức tối lắm.
Khổng Minh nói :
- Nếu ta rượt theo ắt sa kế . Nay cứ để chúng tự do ra về, rồi ta theo đường Tà Cốc mà lấy Kỳ Sơn thì chúng không
biết đâu mà đỡ. Như thế có lợi hơn không ?
Chư tướng lại hỏi :
- Muốn lấy Trường An thì thiếu gì đường, tại sao lại cứ phải nhắm Kỳ Sơn .
Khổng Minh cười :
- Kỳ Sơn là địa đầu của Trường An. Quân ở Lũng Tây muốn đến đều phải qua ngả đó. Chỗ ấy, trước có sông Vị , sau Có Tà Cốc, ra bên tả, vào bên hữu , hai bên đều phục binh được. Thật là chỗ dụng võ. Chiếm được nơi ấy là có địa lợi .
Sau đó, Khổng Minh sai Ngụy Diên, Trương Ngưng, Ðổ Quỳnh, Trần Thức cùng đem binh ra Tà Cốc , rồi tự mình cầm đại binh, với Quan Hưng và Liêu Hóa làm Tiên phong kéo tới.
Còn Tào Chơn trở về được bằng an.
Tư Mã Ý nói :
- Khổng Minh không rượt theo ắt là y có mưu gì .
Tào Chơn nói :
- Chắc chúng thiếu lương thực vì mưa ròng rã.
Tư Mã Ý thưa :
- Tôi liệu binh Thục nội trong mười ngày sẽ đến đây. Vậy Ðô Ðốc và tôi phải đồn trú tại Tà Cốc và Cơ Cốc .
Nói về Ngụy Diên, Trần Thức, Trương Ngưng, Ðổ Quỳnh cùng kéo quân đi, bỗng có Ðặng Chi đến nói :
- Thừa Tướng nói nếu qua ngả Cơ Cốc thì phải coi chừng phục binh của Ngụy.
Trần Thức nói :
- Thừa Tướng sao đa nghi vậy. Binh Ngụy lo rút về chưa rồi, sức đâu mà đến đó.
Ðặng Chi nói :
- Thừa Tướng thông hiễu binh cơ quân pháp sao các ông nói vậy.
Trần Thức nói :
- Nếu liệu việc hay đâu có mất Nhai Ðình.
Ngụy Diên cũng chêm vào :
- Nếu Thừa Tướng nghe tới, đem binh theo ngả Tý Ngọ Cốc thì đừng nói lấy Trường An mà cả Trung Nguyên cũng lấy trong chớp mắt.
Trần Thúc nói :
- Ðể tôi đến ngã Cơ Cốc chiếm Kỳ Sơn để hạ trại coi Thừa Tướng có hổ không ? Nói rồi cứ đi tới ; đi được một quãng bị phục binh Ngụy ào ra.
Trần Thức thất kinh định lui binh nhưng chưa kịp đã bị vây hãm.
Ngụy Diên vội đem binh đánh nhau mới cứu được Thức. Cả hai ăn năn không cùng.
Còn Khổng Minh dẫn binh đi ngã Tà Cốc , bỗng có tin báo Trần Thức bị Ngụy vây nơi Cốc Trung, bèn kêu Mã Ðại, Vương Bình lại dặn :
- Tà Cốc có binh cố thủ, vậy dẫn binh theo đường núi kéo tới, phía tả Kỳ Sơn rồi nổi lửa .
Lại khiến Mã Trung , Trương Dực đến phía hữu Kỳ Sơn nổi lửa làm hiệu. Ta sẽ đốc binh đánh 3 mặt, ắt chiếm được trại Tào Chơn .
Còn Tào Chơn không tin binh Thục kéo đến nên cứ nghỉ ngơi. Chẳng dè vừa được 7 ngày, bỗng có tin binh Thục kéo tới, Tào Chơn bèn sai Trần Lượng đi mai phục.
Vừa đến Cốc Khẫu thì bị Ngô Bang và Ngô Ý xông ra vây phủ .
Tào Chơn hay được kéo quân đến cứu thì bị Quan Hưng và Liêu Hóa ào ra chân lại.
Hai bên đang đánh nhau thì có tin :
- Phía sau trại lửa cháy ! Tào Chơn vội trở lại thì gặp đạo binh của Mã Ðại, Vương Bình và của Mã Trung, Trương Dực đang giết binh Ngụy vô kể .
Còn Khổng Minh thấy trại Tào Chơn lửa cháy, biết quân mình dã đến cướp trại bèn đốc binh tới.
Binh Ngụy cả loạn, binh Thục thừa thế rượt theo, bỗng từ trên núi có tiếng quân la ó.
Tư Mã Ý kéo quân ra tiếp cứu.
Binh Thực đánh vút một trận , rồi mới chịu rút.
Tào Chơn thấy Tư Mã Ý thì hổ thẹn vô cùng.
Ý nói :
- Thôi đừng nói đến việc đổ thừa cho nhau. Nay binh Thục đã chiếm được Kỳ Sơn rồi thì ta ắt phải lui về sông Vị Thủy hạ trại .
Cả hai thâu tàn binh về phía Tây sông Vị.
Tào Chơn quá bực ngã bệnh không dậy nhoi, còn Tư Mã Ý sợ làm nhụt nhuệ khí quân sĩ nên cũng chưa dám lui quân.
Khổng Minh đại thắng, đốc binh đến Kỳ Sơn đóng trại, khao binh.
Còn Trần Thức, Ngụy Diên quỳ trước trướng mà chịu tội, Khổng Minh nạt lớn :
- Các ngươi chẳng tuân quân lệnh, không biết hổ sao ?
Trần Thức thưa :
- Ấy cũng bởi Ngụy Diên xúi nên mới lỡ như vậy .
Khổng Minh từng biết Ngụy Diên sẽ sinh phản, nhưng vì tiếc sức mạnh của Diên nên phải dùng ; bèn nạt kẻ tả hữu dẫn Thức ra mà chém.
Lát sau đầu Thức được treo dưới trướng.
Sau đó, bỗng có tin báo Tào Chơn hiện đau nặng, còn đang điều trị.
Khổng Minh cả cười :
- Tên này cũng nên cho nó chết đi. Ðể ta viết một phong thư mà giết nó đi cho sớm .
Nói đoạn, viết thư rồi kêu bọn hàng binh lại mà nói :
- Chúng bây là tù binh, ta không nỡ giết. Ta tha trở về đem thư này dâng cho Tào Chơn.
Chúng quân lạy tạ, rồi cầm thư về trao cho Tào Chơn.
Tào Chơn mở ra xem:
- Thư rằng : Ðạo làm tướng phải rõ binh cơ, thông hiễu thiên văn địa lý, mới khỏi bị nhục. Rất đáng thương chúng bây là đồ vô học, nghịch mạng trời mà phò tên vô lại chiếm ngôi Hớn đế , bị dầm mưa trót tháng nơi Trần Thương. Nay trở về ra nơi Tà Cốc thì Ðô Ðốc hết hồn, ba quân bạt vía . Vậy còn gan nào mà dám đến chiến trường để thấy mặt chúng ta là bậc anh hùng, quét sạch Ngụy quốc như trở bàn tay . Tào Chơn xem thư xong, tức giận, hét một tràng rồi chết.
Sau đó, Tư Mã Ý chở quan cửu Tào Chơn về Lạc Dương an táng.
Ngụy Chúa hay tin than khóc chẳng cùng, bèn truyền Tư Mã Ý đem đại binh đánh Khổng Minh.
Tư Mã Ý vâng lời, bèn hạ chiến thư cho Khổng Minh hẹn ngày giao đấu.
Khổng Minh xem thư cười :
- Tào Chơn đã chết .
Nói đoạn, phúc thư cho Ý :
- Ngày mai quyết chiến !
Hôm sau, Khổng Minh kéo đến sông Vị Thủy, bày trận thế, một phía là núi, một phía là sông, chính giữa là đất bằng.
Tư Mã Ý cũng dàn quân, rồi xông ra trước trận, bên này Khổng Minh ngồi trên xe cầm quạt lông phe phẩy.
Tư Mã Ý kêu Khổng Mình mà rằng :
- Chúa ta vâng mệnh trời, đã hai đời trị Trung Nguyên. Vậy bờ cõi ai nấy giữ, sao lại đến tranh hùng. Hãy lui binh kẻo mất mạng !
Khổng Minh cười :
- Ta vì nhà Hớn mà trừ gian. Sớm muộn họ Tào sẽ bị phanh thây. Còn như ngươi ông cha đã hưởng lộc Hớn trào, sao còn làm phản ?
Tư Mã Ý nghe nói, cả thẹn nói với Khổng Minh :
- Ta với ngươi quyết thư hùng một trận, hễ ta thắng, ngươi phải trở về Mao Lư. Còn như ngươi thắng, ta sẽ chẳng phải là đại tướng.
Khổng Minh hỏi :
- Ngươi muốn đấu tướng, đấu binh hay đấu trận pháp ?
Tư Mã Ý nói :
- Trận pháp trước đã .
Khổng Minh nói :
- Vậy ta nhường cho ngươi bày trận đó.
Tư Mã Ý bèn trở về Trung Quân cầm cờ phớt qua phạt lại, chỉ vẽ một hồi lập ra trận thế, rồi kêu Khổng Minh nói lớn :
- Ngươi biết trận ấy chăng ?
Khổng Minh cười :
- Trận ấy con nít bên ta còn biết huống hồ. Ðó là trận Hỗn Nguơn nhất trí .
Tư Mã Ý :
- Vậy ngươi bố trận ta coi !
Khổng Minh lui xe vào, chỉ cho ba quân một hồi rồi ra nói :
- Ngươi biết trận của ta chăng ?
Tư Mã Ý xem một lát rồi nói :
- Bát quái.
Khổng Minh hỏi :
- Dám phá chăng ?
Tư Mã Ý :
- Biết rồi thì con nít cũng phá được.
Khổng Minh :
- Hãy phá đi.
Tư Mã Ý trở về khiến quân sĩ chia thành ba đạo, truyền Trương Hổ , Nhạc Lâm , Ðái Lăng đánh vào cửa chánh Ðông, rồi do cửa chánh Bắc mà ra. Ba tướng tuân lệnh, kéo thẳng vào trận .
Bỗng thấy cờ xí, binh Thục xông ra như nước chảy bốn phía ào ào làm thành một bức tường không đường lui tới. Ði đâu cũng có tướng Thục chân lại mà đánh. Trong trận có nhiều cửa, khó mà phân biệt Nam, Bắc, Ðông , Tây.
Ðánh một lúc bèn bị binh Thục bắt sống hết.
Khổng Minh bèn khiến bắt Trương Hổ, Ðái Lăng, Nhạc Lâm dẫn đến . Còn tất cả binh sĩ đều trói dẫn theo sau.
Rồi Khổng Minh lại truyền thả tù quân về báo cho Tư Mã Ý phải ráng học tập thêm binh pháp rồi hãy ra trận.
Nói rồi, khiến quân lột hết áo mão của binh tướng Ngụy và lấy nhọ nồi mà vẽ vào mặt thả hết về
Tư Mã Ý thấy binh tướng của mình mang mặt lọ lem trở về thì cả giận mà nói :
- Thế này thì ta còn mặt mũi nào về Trung Nguyên nữa.
Nói xong đốc binh đến cướp trại Thục.
Khổng Minh cười :
- Tư Mã Ý đã nổi giận .
Bèn phân binh thành ba đạo bao vây quân Ngụy. Binh Ngụy chết như rạ.
Tư Mã Ý cũng ráng xua bại binh đánh vùi rồi chạy tuốt về phía Nam Sông Vị Thủy, đóng trại cố thủ.
Sau đó, Khổng Minh trở về Kỳ Sơn.
Lúc đó, tại Vĩnh An Thành, Lý Nghiêm sai Cẩn An giải lương đến. Nhưng vì Cẩn An say sưa nên bê trể .
Khổng Minh bèn gọi vào quở trách.
Ðêm ấy Cẩn An cả giận ra đầu Tư Mã Ý .
Ý thấy Cẩn An về đầu thì rất nghi hoặc bèn nói :
- Nếu ngươi thật lòng thì hãy về Ðô Thành bàn với bọn hoạn quan triệu Khổng Minh về được như vậy, công của ngươi rất trọng.
An vội vã tình nguyện xin đi.
Sau đó đến Thành Ðô, ra mắt hoạn quan mà rằng :
- Khổng Minh ỷ có công lớn, ý muốn tạo phản . Bọn hoạn quan thất kinh vào thưa với Hậu chúa.
Hậu chúa sợ hãi, bèn hỏi :
.Vậy ta phải làm sao bây giờ ?
Hoạn quan tâu :
- Xin bệ hạ triệu y về Thành Ðô gấp.
Hậu chúa nghe theo bèn viết chiếu sai người đến Kỳ Sơn triệu Khổng Minh về.
Trương Huyền tâu :
- Binh Thục đang hăng sao bệ hạ lại triệu Thừa Tướng về ?
Hậu chúa nói :
- Có chuyện cơ mật.
Tại Kỳ Sơn, Khổng Minh tiếp được chiếu, than :
- Chúa thượng còn nhỏ. Việc này ắt là bọn hoạn quan sanh sự rồi .
Nói xong bèn truyền chỉ Ban sư.
Khương Duy thưa :
- Nay thế binh ta đang mạnh, sao Thừa Tướng lại lui binh.
Khổng Minh than :
- Nếu không về thì trái lệnh, lòng ta có trung thành đến đâu cũng thành ra phản phúc. Còn trở về thì sau này khó có cơ hội này.
Khổng Minh bèn truyền mật kế cho các trại cứ lui binh mã bao nhiêu phải làm thêm bếp bấy nhiêu.
Còn Tư Mã Ý biết chắc Cẩn An thành công, bèn sớm tối sai quân đi do thám xem binh Thục động tĩnh thế nào.
Quân về phi báo :
- Quân Thục ngày nào cũng thấy kéo ra, rồi lại kéo vào, không rõ hư thiệt ra sao ?
Tư Mã Ý dặn :
- Cứ coi chừng số bếp của nó thì biết được binh thêm hay giảm.
Quân thám thính thấy ngày nào quân Thục cũng đào thêm bếp thì trở về thưa với Tư Mã Ý.
Y nói :
- Như vậy chúng đâu đã lui . Bèn cứ cố thủ mà chờ.
Bỗng có tin báo Khổng Minh đã lui hết binh, cách đây năm ngày.
Tư Mã Ý cả sợ nói :
- Ta đã trúng kế của Khổng Minh.
Sau đó, Ý thâu đại binh về Lạc Dương.
Trong khi đó, Khổng Minh trở về Thành đô được bằng an.
