Q.1 - Chương 6: Công cụ (2)

Độ dài cây lao khoảng gần hai mét, Nam gọt nhọn một đầu, đầu còn lại mài phẳng bằng tảng đá mài dao lúc trước, sau đó Nam đo độ dài bằng cánh tay mình từ phần đầu phẳng rồi lấy dây rừng cuốn quanh tạo thành phần tay cầm.

Ăn trứng chim nướng cùng hoa quả dại rồi chui vào lều, chuẩn bị ngày mai sẽ thử dùng lao bắt cá, không quên bỏ thêm củi vào lửa để đảm bảo độ ấm rồi chặn lại cửa lều, Nam nhanh chóng chìm vào giấc ngủ.

Sáng dậy, làm vài động tác thể dục đơn giản, Nam dắt dao vào sau lưng, tay cầm lao gỗ vừa làm hôm qua rồi đi ra mép hồ, chọn chỗ nước khá trong và đủ nông để đứng thấy có vài con cá bơi qua bơi lại Nam cầm chắc lao trong tay rồi phóng mạnh xuống một con cá, trượt, làm lại.

Nước loang loáng phản chiếu ánh mặt trời, đồng thời cũng phản chiếu một gương mặt đang đỏ bầm như gan heo. Nam cầm lao phóng xuống rồi rút lên với cái mũi trống trơn không biết đã bao nhiêu lần.

Địa điểm này đã cách khá xa căn lều, không biết có phải lũ cá thông báo với nhau không mà càng ngày càng ít gần chỗ căn lều hơn. Cứ mỗi khi phóng trượt Nam lại đổi chỗ khác, để bắt cá. Cứ như vậy đến tận trưa mà Nam vẫn chưa bắt được nổi một con cá nhỏ chứ đừng nói đến cá lớn đủ ăn.

Bực mình, cắm cây lao xuống nước rồi bò lên bờ cỏ nằm, nấm quanh đây không còn nhiều, Nam phải dè sẻn, tiết kiệm. Mấy bụi quả cũng chẳng còn quả nữa, giờ trơ mỗi cành lá không, bực bội, Nam ngồi dậy nhặt đá ném xuống hồ.

Ngồi đây cũng nhìn rõ mấy con cá chết bầm còn bơi quanh chỗ nước động ra vẻ hiếu kỳ lắm. Bê một hòn đá to ném xuống hồ, ném chết chúng mày đi mấy con cá, Nam ra rút cây lao rồi chuẩn bị về lều. Bước đến chỗ hòn đá vừa nãy Nam thấy có mấy con giun đất béo nhẫy, đang cố sức uốn éo tìm đường chui xuống. Chắc nó đang hận thù mình phá nhà nó quá, Nam thầm nghĩ.

Đi được mấy bước, Nam dừng khựng lại rồi quay ngắt lại chỗ mấy con giun, nhặt một con lên ngắm nghía rồi lại nhìn xuống hồ, phen này chúng mày chết với tao mấy con cá ạ. Nhặt hết chỗ giun trên đất, bỏ lên một phiến đá gần đó, cẩn thận lấy thêm viên đá chèn lên mấy con giun. Nam bẻ một cành cây rồi đào lấy đào để xung quanh, chẳng mấy chốc đã tìm được thêm một đống giun đất.

Chọn mấy con béo nhất, căng mọng nhất ra, lấy một viên đá có cạnh vát thay dao băm nhỏ chỗ giun rồi gom hết lại, để lên một phiến lá to. Chỗ giun còn lại bỏ cả vào lá mang về chỗ nước nông gần lều mà Nam thử bắt cá lần đầu tiên.

Thấy có vài con cá bơi lại gần, không thèm để ý chúng mày luôn, rồi chúng mày sẽ biết. Bẻ thêm cành cây và dùng cả tay thay xẻng, nhanh chóng đào rộng chỗ nước nông. Thả một phần chỗ giun đã băm nhỏ vào nước rồi Nam đi vào rừng.

Nam nhớ hôm qua lúc đi qua đây có thấy một thân cây đổ đã bị mục tương đối, dùng hết sức kéo khúc gỗ về, đến nơi cũng là lúc kiệt sức, nằm vật ra đất thở một lúc Nam lại tiếp tục kéo khúc gỗ đến gần chỗ nước nông đã đào rộng ra..

Thấy mấy con cá tung tăng trong đó, không biết có phải mỗi giun băm quyến rũ hay không mà chỗ nước đông cá hơn hẳn, đến ba, bốn con. Nam kéo khúc gỗ ra bên cạnh vũng nước rồi để một đầu xuống nước từ từ đẩy ra, nước động, lũ cá hoảng sợ bỏ chạy hết, mặc kệ Nam tiếp tục đẩy ra đến khi còn chừa lại một khoảng tầm nửa mét thì dừng lại.

Đi nhặt một ít đá xung quanh, Nam lội xuống nước chèn đá vào thân cây sao cho không còn khe hở. Thân cây nằm chắn ngang hơi lộ trên mặt nước, đá đã chèn hết chỗ hở, mấy bụi cây xung quanh cũng đã bị xử lý.

Nam lấy thêm đá chặn quanh bờ đến khi đảm bảo không còn khe hở nữa thì bắt đầu thả hết chỗ giun băm xuống nước. Lấy những cành cây khô nhỏ cắm xuyên qua thân con giun rồi cắm xuống nước, việc tiếp theo là ngồi chờ. Nam chọn một chỗ khá rậm gần khúc gỗ, bên cạnh có một tảng đá to che nắng rồi núp xuống.

Mấy con cá vẫn tung tăng bơi lội, lẽ nào nó biết mình bẫy nó, Nam tự diễu. Cơn đói cùng sự mệt mỏi ập đến làm mắt Nam díp hết lại.

Tựa lưng vào tảng đá bên cạnh, Nam mơ màng đi vào giấc ngủ. Tiếng quẫy nước làm Nam giật mình tỉnh dậy. Thấy toàn bộ chỗ mồi giun đã ra đi hết, trong vũng nước còn hai con cá to khoảng hai ngón tay đang bơi qua lại rất tiêu diêu.

Nam nhanh chóng tỉnh táo, nhẹ nhàng đi lại gần đầu còn lại của khúc gỗ còn trồi trên mặt đất, nhằm đúng lúc hai con cá bơi vào gần bờ đá, cách xa cửa vào Nam đẩy mạnh đầu khúc gỗ còn lại, khúc gỗ lập tức đi xuống nước, chặn kín lối ra của hai chú cá nhỏ.

Chết nhá cu, Nam lững thững với tư thái của người chiến thắng đi lại bên vũng nước, hai chú cá nhỏ mắc kẹt bơi qua bơi lại tìm kiếm lối ra trong vô vọng, lấy thêm đá chặn nốt phần còn lại của khúc cây đảm bảo hai chú cá không bơi mất.

Nam bước vào vũng nhẹ nhàng tiến tới, quây hai chú cá nhằm hất cả hai con lên bờ, thành thực mà nói cái vũng nước cũng không rộng lắm chỉ khoảng hai mét nhưng Nam loay hoay mãi không hất được cá lên bờ.

Tõm, tiếng nước vang lên, Nam giật minh quay lại, một chú cá đã tìm được lối ra ở đầu cây gỗ, một viên đá chặn đầu cây gỗ bị long ra, tạo thành một lối đi nhỏ, đủ cho con cá chui lọt và thoát mất. Cuống cuồng chạy lên bờ lấy đá chèn lại chỗ bị hở, may qua chú cá còn lại vẫn đang bơi trong vũng nước, bước lên bờ ngồi nhìn chú cá bơi trong vũng nước tìm lối thoát, nghĩ cách hất con cá lên bờ.

Sáng kiến nảy ra, Nam vào rừng bẻ ít cành cây rậm rạp lá rồi quay lại vũng nước, bước xuống và bắt đầu đặt cành cây chặn xuống nước, đi một bước lại quây lại một lần.

Không gian hoạt động của con cá ngày một bé dần, quay cuồng trong nước một lúc, bất tri bất giác không gian quanh nó chỉ còn khoảng bốn mươi, năm mươi phân. Một bàn tay vục xuống nước hất con cá bay lên không rồi rơi xuống bãi cỏ. Nam nhảy vội lên bờ dùng cành cây đầy lá trên tay đập con cá, không cho nó quẫy kẻo lại rơi xuống nước thì héo.

Con cá dài khoảng mười lăm phân, miệng đớp không khí liên hồi, Nam nhặt con cá xấu số lên mang về lều còn cái vũng cứ để đó bẫy tiếp sau. Để con cá lên một tảng đá, kiếm cành cây đào một cái lỗ sâu khoảng ba mươi phân, có một đường dốc thoai thoải từ đáy cho đến mặt đất, Nam kiếm một tảng đá mỏng, to tương đương miệng hố để làm chảo, ướm thử thấy vừa vặn liền để sang bên.

Tính từ đáy hố lên khoảng mười phân Nam lấy vài viên đá dài, tương đối tròn, mảnh gác lên rồi sau đó mới đặt củi và cỏ khô lên trên, sau cùng mới là tảng đá làm chảo.

Kiểm tra đống lửa thấy đã tắt ngấm, Nam ngán ngẩm cầm hai cành cây đánh lửa trong lều ra, vò nát ít lá làm bùi nhùi rồi bắt đầu ma sát đánh lửa.

Mẹ nó - Nam lẩm bẩm - rát tay quá, quên không cho thêm củi giờ khổ thế này đây.

Ma sát một chốc thấy có khói và tro đùn ra từ que gỗ, nhanh chóng cuộn bùi nhùi lá khô lại thổi, thấy đã bắt lửa Nam nhanh chóng bỏ vào hố bếp đã đào rồi lấy miếng vỏ cây kiếm được hôm qua làm quạt ra sức quạt.

Lửa nhanh chóng bén vào củi khô rồi bập bùng cháy dưới tảng đá làm chảo, đi nhặt thêm củi về đút vào trong để đảm bảo nhiệt độ, Nam quay ra xử lý con cá. Lấy dao đá dắt sau lưng ra đánh vảy cá rồi mổ bụng moi ruột cá ra, lấy thử phần ruột cá đặt lên viên đá kiểm tra thấy đã đủ nhiệt Nam đặt nguyên con cá lên rán.

Thành thực mà nói, nếu xuyên que qua miệng cá rồi để bên đống lửa nướng như những hôm trước Nam nướng nấm cũng được nhưng đây là con cá đầu tiên Nam bắt được ở nơi này.

Bỏ một đống công sức vì con cá này thì phải chế biến tử tế một tẹo thưởng thức mới thú vị chứ, Nam thi thoảng lại trở con cá cho chín đều, miệng thổi sáo một bài hát đã nghe ở đâu đó.

Mùi cá bay thoang thoảng, thấm vào lòng người, Nam đói quá rồi, bụng sôi lên liên hồi, mùi cá càng làm bụng phản đối dữ dội, nước miếng tứa ra, thơm quá, thèm không chịu nổi. Thấy con cá đã chín vàng, mặc kệ việc nóng phỏng tay, Nam bóc luôn một miếng cá thổi liên hồi cho bớt nhiệt rồi bỏ vào mồm, hương vị ngọt ngào, đậm đà lan tỏa trong khoang miệng làm Nam không kìm được rên lên.

Ngon quá, đã mấy ngày nay không được chạm vào thịt cá, thật là quá ngon, mỹ vị nhân gian chính là đây chứ đâu nữa. Hương thơm và vị ngọt của cá làm Nam không nỡ nuốt, cảm nhận một lúc hương vị trong khoang miệng rồi Nam chậm rãi nhai.

Hết miếng này đến miếng khác chỉ vài phút là con cá chỉ còn trơ xương, phần đầu cá cũng được chiếu cố cẩn thận, không bỏ qua chút nào. Ăn xong con cá thấy tinh thần phấn chấn hơn hẳn, Nam cầm cây lao lại ngắm nghía, nghĩ một chút liền bừng tỉnh tại sao xiên đi xiên lại vẫn trượt cá dưới nước.

Môi trường nước và môi trường không khí khác nhau gây hiện tượng khúc xạ ánh sáng, Hiện tượng khúc xạ ánh sáng được giải thích là do vận tốc truyền song của ánh sáng là khác nhau trong các môi trường khác nhau.

Bằng nguyên lý Huyghen người ta giải thích khi đập vào mặt phân cách vì vận tốc truyền khác nhau nên tại mặt phân cách ánh sáng bị đổi phương do đó tia sáng bị gãy khúc tại mặt phân cách, hiện tượng khúc xạ ánh sáng chỉ xảy ra khi ánh sáng truyền xiên góc, nếu truyền thẳng góc thì không quan sát được, ngoài ra không chỉ ánh sáng mà màu sắc của ánh sáng cũng phụ thuộc vào chiết suất của môi trường truyền.

Khi Nam xiên cá luôn đứng chéo với mặt nước khiến việc xiên cá không trúng là quá bình thường, Nam đi vào rừng kiếm một cây nhỏ, thân khá thẳng lấy con dao đá ra chặt mang về lều.

Sau khi xử lý phần vỏ cây, Nam nhẹ nhàng chẻ một đầu ra làm đôi rồi tiếp tục chẻ ra làm bốn. Lấy cành nhỏ chèn vào để phần đầu vừa chẻ xòe ra, Nam lấy dây rừng buộc chắc lại rồi dùng dao đá cẩn thận vót nhọn cả bốn đầu.

Đào một ít giun rồi băm nhỏ, gói cẩn thận vào lá cây, Nam cầm cây lao mới làm đi xuống bờ hồ, kiếm phần nước nông rải giun rồi đứng chờ, một lúc sau một con cá ngửi thấy mùi chậm rãi bơi tới.

Dùng hết sức phóng cây lao xuống, phần nước đục ngầu lên bởi bùn hồ, chầm chậm nhấc lao lên, con cá bị một đầu chĩa ra đâm trúng bụng đang giãy dụa.

Nam vội vàng cầm lao con xiên nguyên con cá chạy lên bờ, thành công ngoài sức tưởng tượng.