Q.1 - Chương 15: Thay đổi cục bộ

“Còn về chuyện kia?” Serov lại mở hồ sơ đọc lướt qua mấy dòng, dở khóc dở cười nói: “Chuyện này sao lại đẩy tới Đoàn Thành niên cộng sản chúng ta chứ? Phải chuyển sang Bộ Công nghiệp dầu mỏ, bần cùng lắm thì cũng thuộc phạm vi nhiệm vụ của Bộ Công nghiệp vật liệu xây dựng!”

Phần hồ sơ thứ hai liên quan đến việc viện trợ quy mô lớn cho Trung Quốc, nếu như Serov không nhớ nhầm thì đây là mở đầu cho 156 kế hoạch viện trợ lớn của Liên Xô cho Trung Quốc. Từ thời kỳ Stalin đã có kế hoạch viện trợ Trung Quốc nhưng Stalin với ánh mắt suy tính toàn cục hiểu rất rõ, Trung Quốc từ thời kỳ cận đại đến nay luôn xuất hiện dưới bộ dạng kẻ yếu nhưng lại có tiềm lực lớn hơn bất kỳ ai, cho nên vẫn luôn do dự không quyết với việc thực hành kế hoạch.

Tình huống đó kéo dài đến khi Khrushchyov bắt đầu giành được một phần quyền phát biểu mới có thay đổi, cũng có thể vì vẫn tồn tại các đối thủ cạnh tranh khác nên Khrushchyov cực kỳ coi trọng sự ủng hộ từ các quốc gia xã hội chủ nghĩa khác, từ sau khi ông ta bắt đầu leo lên vũ đài lịch sử, kế hoạch viện trợ cứ mãi bị bỏ không liền được đưa vào thực hiện.

Hành vi cắt thịt đổ máu viện trợ này của Liên Xô là hoàn toàn không thể lý giải nổi với người sống ở mấy chục năm sau, trên khắp thế giới chưa bao giờ có chuyện một nước lớn tiến hành viện trợ cho một nước lớn khác với quy mô đến như vậy. Đây không phải chỉ đơn giản là xây cầu, mở đường, xây dựng nhà máy lớn mà là thông qua kiến thiết quy mô lớn, toàn diện, đẩy thẳng thực lực một quốc gia lên tầm cao mới, hơn nữa quốc gia đó còn là nước láng giềng.

Dở hơi nhất chính là, Liên Xô làm vậy không chỉ một lần, gần như tất cả các nước đồng minh của Liên Xô, không cần biết là thực lực mạnh mẽ hay yếu đuối, cho dù là ở tận châu Phi cũng được Liên Xô bao cấp trọn vẹn, chỉ có quy mô lớn nhỏ không đều. Hành vi này của Liên Xô khiến nước Mỹ dù là sau khi Liên Xô tan rã vẫn phải không ngừng tuyên truyền công nghiệp hóa trên toàn thế giới mới có thể triệt tiêu được các công xưởng Liên Xô thành lập trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Serov từng ở hậu thế chịu đựng áp lực xã hội, hiểu rõ hơn ai hết, thời điểm khó khăn nhất với một người chính là lúc vừa mới cất bước, một khi đã thật sự có một số vốn nhất định thì kiếm tiền sẽ dễ dàng hơn lúc bắt đầu rất nhiều.

Valia dùng xong bữa, lau miệng, bước tới cạnh Serov, cúi đầu nhìn văn bản, nói: “Bộ Công nghiệp vật liệu xây dựng không có vấn đề gì, một phần văn bản đã được chuyển sang bên đó rồi, chẳng qua là một số máy móc cỡ lớn và xây dựng cơ sở thôi, chủ yếu là vấn đề bên Bộ Công nghiệp dầu mỏ!”

“Có vấn đề gì? Baku đâu đâu cũng là công nhân dầu mỏ!” Serov tuy bị mùi hương phụ nữ trên người Valia hun cho choáng váng đầu óc nhưng vẫn nói: “Các đồng nghiệp chúng ta có ý kiến với hạng mục viện trợ?”

“Là thế này, Bộ Công nghiệp vật liệu xây dựng có thể hỗ trợ bên kia xây dựng một nhà máy lọc dầu! Bộ Công nghiệp dầu mỏ lại không rút ra được người! Cho nên mới nhờ chúng ta nghĩ cách? Bây giờ Moscow đang chuẩn bị điều một nhóm cán bộ tiến hành khảo sát khu vực trung du sông Volga và khu vực dãy núi Ural, phạm vi tới mấy trăm nghìn cây số vuông, bản thân chúng ta còn không đủ nhân lực, làm sao viện trợ cho người khác được...”

Điểm ấy Serov đương nhiên là hiểu, do sản lượng mỏ dầu Baku sụt giảm nghiêm trọng, khu vực dầu khí Volga –Ural được khai thác quy mô lớn từ sau thập niên 50, được lấy tên là Baku thứ hai để phân biệt với mỏ dầu Baku.

Serov khẽ gật đầu, nhân viên khảo sát điều kiện làm việc gian khổ, một năm phần lớn thời gian đều là màn trời chiếu đất, càng không cần nhắc tới điều kiện nước ngoài lại càng khắc nghiệt, cho nên nhân viên khảo sát kinh nghiệm phong phú không muốn đi cũng không phải là điều khó hiểu.

“Tính toán để chúng ta kiếm một số sinh viên tốt nghiệp đại học dầu mỏ? Thế không được, những sinh viên đại học này đều chưa qua thực tế, tùy tiện để họ đi ra chẳng những lãng phí mấy năm không tìm ra được thứ gì lại còn làm Trung Quốc nghĩ rằng trình độ Liên Xô chỉ có như vậy!” Serov bắt đầu có chút nâng cao quan điểm, “Thế này đi, liên hệ Bộ Công nghiệp dầu mỏ, lần viện trợ này nhất định phải có chuyên gia, tôi có thể tìm một số sinh viên đi theo học tập, đồng thời tuyển chọn trực tiếp nhân viên từ các sinh viên tốt nghiệp đại học dầu mỏ khóa này, đề cao đãi ngộ là bắt buộc, tôi nghĩ bên phía Trung Quốc sẽ không có dị nghị!”

“Tốt, như vậy sẽ có cơ sở hơn!” Valia bỗng dịu dàng hỏi: “Thân hình tôi trông thế nào?”

“Tác phẩm kiệt xuất của tự nhiên!” Serov không chút nghĩ ngợi đáp, tiếp đó liền cứng đơ, cười nịnh nói: “Valia, đó là chuyện ngoài ý muốn, đương nhiên, cô thật sự rất đẹp...”

Valia đơn giản là choáng với độ vô liêm sỉ của Serov, nhất thời không biết phải nói gì cho phải, cứ đứng ngây ra đó cạnh Serov, khoảng cách hai người ở quá gần, hơi thở Valia cũng dồn dập hơn không ít.

‘Nhìn một cái không đến mức bắt mình chịu trách nhiệm chứ? Hẳn là sẽ cởi mở hơn Trung Quốc xã hội cũ được một chút chứ, sẽ không tố cáo mình đấy chứ? Liệu mình có bị đi cải tạo vì tác phong sinh hoạt có vấn đề không?’ Trong đầu Serov lại bắt đầu suy nghĩ lung tung.

Lần này não treo không kéo dài quá lâu, Valia khe khẽ nghiến răng: “Anh có biết là mình thật sự rất vô liêm sỉ không...”

“Đó là chuyện ngoài ý muốn, tôi lúc đó cũng không biết!” Serov hô to oan uổng, nếu như lại có cơ hội một lần nữa, hắn chắc chắn sẽ không thỏa mãn với chỉ vẻn vẹn nhìn qua.

“Gần đây trong cơ quan có vẻ sẽ có biến động!” Valia vất vả lắm mới bình tĩnh lại được, thong thả nói: “Nghe nói bí thư Nikolai sắp sửa bị điều chuyển sang nơi khác, tuy còn chưa bắt đầu nhưng đã có tin tức rồi!”

“Nikolai? Nikolai Vladimir?” Serov ngẩn ra một thoáng rồi mới nhớ đến đây hình như là tên của bí thư thứ nhất Azerbaijan, cũng khó trách, Serov có chút tật mù mặt, đối với người không quá yêu thích thì dù có gặp qua vài lần cũng không nhớ ra là ai.

“Thay thế ông ta là ai?” Serov ngẫm lại tầng lớp lãnh đạo Azerbaijan, hình như có một người có chút ấn tượng, hẳn là nick phụ của Shelepin, có điều quên mất tên rồi.

“Bí thư thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Vladimir Yefimovich Semichastny!” Valia bình thản đáp.

Không sai, chính là anh ta! Semichastny, người đứng đầu KGB sau thời Shelepin, trong nhiệm kỳ của mình, Semichastny từng cố gắng xây dựng hình tượng công chúng mới cho KGB. Anh ta từng viết bài trên báo chí dưới bút danh “Một cán bộ cấp cao KGB”, trong bài báo có đoạn, “Rất nhiều đảng viên Cộng sản và đoàn viên Đoàn Thành niên cộng sản trẻ tuổi đã gia nhập KGB, nhưng những người tham gia vào quá trình trấn áp nhân dân Liên Xô vô tội trong thời kỳ Đại Thanh trừng của Stalin hiện tại đều đã bị khai trừ khỏi KGB”. Theo đó, càng nhiều bài báo, sách vở liên quan đến KGB được phép xuất bản, trong đó gián điệp Liên Xô được xây dựng thành các anh hùng của Liên Xô.

Trong nhiệm kỳ của Semichastny, hình tượng KGB được xoay chuyển hoàn toàn, từ đao phủ trở thành người đại biểu hy sinh tất cả vì quốc gia.

Serov biết, cải cách sau khi Stalin qua đời đã bắt đầu, từ bây giờ cho tới mấy năm sau, các lãnh đạo địa phương trung thành với đường lối Stalin dần dần bị thay đổi, cho đến lúc Malenkov, Molotov bắt đầu công kích Khrushchyov thì đã xong xuôi hết, người trung thành với Stalin đã sớm bị đổi sạch, cho nên mới có kết quả Khrushchyov lật bàn thành công, do cán bộ cấp dưới của Liên Xô đã hoàn toàn tiếp nhận tư tưởng Khrushchyov. Hoặc có thể nói là so với tư tưởng Stalin, họ thà rằng tiếp nhận tư tưởng Khrushchyov.