Đây nói về Hà tiên cô, từ khi chia tay cùng Lý Huyền, một thân cô đơn ngụ trong thạch thất trên núi Hành sơn, dầy công tu luyện đã hơn một trăm năm. Huyền Nữ biết cô chuyên tâm tu hành, khắc khổ tập luyện, đã đích thân tìm đến, truyền thụ đại đạo cho cô. Nhờ sự giáo huấn đó, tiên cô đã tiến bộ rất nhiều. Lúc ra đi, Huyền Nữ lại truyền cho cô phép vời thần, khiến tướng, mỗi khi gặp nguy hiểm, gian nan, có thể gọi họ tới bảo vệ cho mình.
Trong núi lại có một bà thổ địa, là một nữ thần đã nhiều tuổi, nhân thấy tiên cô dung nhan xinh đẹp, tu trì cần mẫn, lại là chỗ đàn bà con gái với nhau, nên tỏ ra rất thân mật. Bà thường đến thạch thất thăm hỏi tiên cô, cùng nhau bàn bạc những chuyện thiên tào, địa phủ, nhắc tới những lẽ huyền diệu về việc tu đạo.
Mỗi khi gặp chỗ bà thổ địa không hiểu, tiên cô đều lựa lời giải thích cặn kẽ. Thổ địa thái thái rất khâm phục tiên cô. Vì là con gái, tiên nữ dẫu ở chỗ núi sâu cũng không thu nhận đệ tử. Trước kia, ở gần sơn động có không ít nam nữ yêu tinh tới quấy nhiễu, tiên cô phải dùng phép thuật đuổi chúng đi. Trong đám có vài đứa khâm phục đạo hạnh của tiên cô, tình nguyện ở lại phục dịch cô.
Tiên cô cũng dịu dàng an ủi, khuyên nhủ chúng. Từ khi quen biết với thổ địa thái thái, tiên cô lại có thêm hai kẻ hầu hạ, là hai con quỉ tốt. Mỗi khi tiên cô có việc, thổ địa đều khiến hai quỉ tốt đó tới để tiên cô sai bảo. Vì thế, tiên cô rất cảm kích hậu ý của bà thổ địa.
Hôm đó, tiên cô vừa xong khóa tụng buổi tối, ra ngoài động ngắm trăng. Cô đứng một mình trên tảng đá lớn trên ngọn núi, ngửng đầu nhìn quanh bốn phía, tinh thần thanh thản. Bỗng nghe từ sau núi một trận gió thổi tới, lập tức trời đất tối tăm, mặt trăng mất ánh sáng, tiên cô kinh hãi, nói :
- Dựa theo trận gió này, đây hẳn là một con mãnh hổ. Nó từ phương xa mới tới đây chăng ? Ta chưa từng nghe ai nói tới nó, và ngay cả bà thổ địa cũng chưa hề đề cập tới.
Cô rút phăng thanh kiếm đeo bên mình, cầm lăm lăm trong tay, đưa mắt nhìn ra xa, về phía sau núi, nghe ngóng một hồi, nhưng rồi lại chẳng thấy động tĩnh gì. Tiên cô rất nghi ngại trong lòng. Cô là người rất tinh tế, hễ đã nghi ngờ điều gì, không chịu bỏ qua bao giờ. Vả lại, cô vẫn nuôi chí cứu người, rất sợ mãnh thú có thể đột nhập giết hại dân cư dưới núi. Ta đã bỏ công tu tiên học đạo, sao có thể thấy nguy không cứu ? Vì thế, cô lò dò từng bước, xuống chỗ vách núi, nghiên cứu xem tiếng động từ đâu đưa tới. Đi được chừng nửa dặm đường, lại nghe tiếng ồ ồ phát ra ngay phía sau. Tiên cô ngừng chân, nghe kỹ, lại không nghe được tiếng động kỳ lạ đó nữa, mà chỉ nghe phía sau có tiếng người cất lên :
- Đại cô ở đây làm gì vậy ? Có phải vì việc của nghiệt súc đó hay không ?
Tiên cô kinh hãi, quay đầu nhìn, nhận ra đó là người bạn tốt thổ địa bà bà, chứ chẳng phải ai khác. Tiên cô vội cười, hỏi :
- Bà thổ địa tốt bụng, bà trông coi công việc gì vậy ? Trong núi có quái vật này, bà không nghĩ cách mau chóng trừ khử nó đi, cứ để nó ở đây để hại người hay sao ?
- Thì ra đại cô chưa biết tí gì về sự việc này. Cô có biết nó là loài thú nào không ? Có phải đó là thứ hổ báo, sài lang bình thường chăng ? Nếu nói về bản thân đại cô, tuy có hoằng nguyện rất lớn, nhưng mới học được có ba phần tiên pháp, muốn nghĩ chuyện diệt trừ quái thú này, phải học thêm vài trăm năm nữa mới làm nổi !
Bà thổ địa nói rồi, hướng về phía Hà tiên cô hành lễ, tươi cười nói:
- Tôi chỉ nói chơi cho vui, xin đại cô đừng giận.
Hà tiên cô nói :
- Chúng ta đều là người vượt ra ngoài cõi đời, và đều ôm lòng giúp đời, cứu người. Ai có bản lãnh thì trổ hết tài năng để diệt trừ yêu quái không đủ bản lãnh chăng nữa thì cũng bàn bạc cùng nhau mà tìm cách hành động. Có đâu lại ngồi yên mà nhìn nghiệt súc hại người ? Không nói nhiều nữa, tôi hãy xin thỉnh giáo bà thổ địa, cho biết nghiệt súc đó là loài gì, có bản lãnh ra sao ? Theo lời bà nói, dường như nó không phải loài súc vật, mà là một yêu tinh pháp lực cao cường, có đúng vậy không ? Sao trước nay không hề nghe bà nói tới chuyện này ?
Thổ địa thấy tiên cô nhiệt tâm như thế, tỏ lòng kính phục, mới nắm tay cô dẫn đi, cùng về miếu thổ địa nằm trên đường đèo. Quỉ tốt tới dâng trà, hai người cùng ngồi xuống đất, thổ địa mới thở dài, nói:
- Tiên cô không hiểu được đâu. Núi này có chu vi hơn ngàn dặm, vốn chỉ có những dã thú không hại lắm, như chồn cáo, chó sói thôi. Ngay cả hổ báo cũng ít khi thấy, nói gì tới yêu tinh ? Ai ngờ ba hôm trước bỗng xuất hiện một thần ngưu, sắc xanh, sừng bóng, rất giỏi biến hóa. Nó phát ra tiếng kêu như cọp gầm, làm chấn động núi non, chim chóc nghe thấy cũng vội bay xa. Tối hôm kia nó tới núi này, ngày hôm qua không thấy trở về núi. Trưa hôm nay, có người nhà ông nhà giầu Ngô đại hộ ở dưới chân núi, trước đây thường tới miếu thắp hương, xin xăm, cho biết bà vợ ông nhà giầu bỗng nhiên bị yêu vật mê hoặc, ông nhà giầu bị một ngọn gió quái cuốn đi, hiện không rõ sống chết ra sao. Tôi phái quỉ tốt đi điều tra, trở về báo cáo cho tôi biết. Thì ra tối hôm đó, ông nhà giầu cùng vợ và các thị thiếp mở tiệc gia đình, bỗng một trận gió quái nổi lên, đèn đóm tắt ngấm, các phụ nữ nhốn nháo, kéo nhau vào nhà sau chạy trốn. Ngô đại hộ là đàn ông, khá can đảm, vội kêu gia nhân thắp đèn lên, soát lại đồ đạc. Ai ngờ khi gia nhân thắp đèn lên, bỗng thấy giữa nhà có tới hai ông Ngô đại hộ, mặt mũi giống hệt nhau, quần áo cũng không khác nhau. Hai ông ở giữa nhà la lối, một ông nói ông kia là yêu nhân giả mạo, hò hét gia nhân, bảo họ mau đánh đuổi tên kia đi, người kia cũng nói tên nọ là yêu nhân ảo hóa, tới đây quấy nhiễu, gia nhân mau vác gậy đánh hắn một trận. Đám gia nhân nam nữ, trước tình hình đó, cứ ngớ mặt ra, không thốt ra lời, chỉ trố mắt nhìn nhau, không người nào phân biệt nổi đâu là chủ nhân đích thực, đâu là yêu tinh ảo hóa thành chủ nhân. Cãi nhau hồi lâu, hai người đều kêu mệt, đòi đi ngủ. Đến đây nổi lên một cuộc tranh cãi. Ông nhà giầu có nhiều thị thiếp và một bà vợ cả, ai mà chịu bồi tiếp yêu nhân trong giấc ngủ ? Mọi người bàn luận, đi đến quyết định : không cần biết ai là thật ai là giả, tạm thời các bà, các cô không bồi tiếp, mới có thể bảo vệ trinh tiết. Nào ngờ quyết định vừa đưa ra, một trận gió quái lạ nổi lên, đèn đóm lại tắt hết. Trong bóng tối, có tiếng yêu nhân nói rõ to : "Các vị nương tử chẳng cần phải sợ, ta không quen ngủ chung với đàn bà. Hôm nay ta ra đi, nhường cho ông chồng các vị ở lại, hú hí với các vị. Ngày mai, ta sẽ trở lại tìm hắn". Mọi người nghe vậy đều cho rằng yêu tinh là người có đạo pháp, tất nhiên không tham sắc, nên đã bỏ đi, người còn lại trong nhà nhất định là Ngô đại hộ đích thực. Vì thế, đợi cho gió lặng, người nhà lại thắp đèn lên. Quả nhiên chỉ còn lại một Ngô đại hộ, cúi đầu ủ rũ, có vẻ mệt mỏi vô cùng, đang ngồi ở giữa nhà. Mọi người xúm lại hỏi ông ta cảm thấy ra sao, ông ta chỉ lắc đầu, nói : "Mệt lắm, mệt lắm !", chỉ muốn đi ngủ, không thiết bàn tới chuyện gì khác. Mọi người thấy ông ta biến đổi thần thái, một số người có tính hay nghi ngờ, nghĩ rằng ông nhà giầu này là giả, mà ông nhà giầu thật không biết đã bị yêu tinh bắt đi đâu, hiện giờ sống chết thế nào. Nhưng đa số đều tin chắc người này là Ngô đại hộ đích thực, thần sắc biến đổi chỉ vì mệt nhọc đấy thôi. Kết quả là người hoài nghi không dám nói rõ sự nghi ngờ của mình, người không nghi ngờ tất nhiên chẳng nói gì. Mọi người mới đỡ ông ấy về phòng bà vợ để ông đi nghỉ. Bà vợ ông nhà giầu vốn là người trung hậu, dìu chồng lên giường, đi ngủ. Nửa đêm, có tiếng la oai oái, nói ông nhà giầu này hung dâm lạ thường. Những chuyện nhơ nhớp như thế, tiểu thần sao dám đem ra nói trước mặt đại cô ? Chỉ biết rằng trong số các thê thiếp đông đảo của ông nhà giầu, phần nửa ta thán nỗi khổ vì ông ấy. Họ nghĩ rằng chồng mình bình thời quyết không như thế, mới đem chuyện nói lén với nhau. Tất cả đều cho rằng người này nhất định là yêu nhân. Nhưng việc khẩn thiết lúc này là phải tìm hiểu xem ông nhà giầu đích thực đã bị yêu nhân dùng tà thuật bắt đem đi đâu, còn sống hay đã chết. Vì thế, vào lúc buổi trưa, cả nhà họp nhau lại bàn bạc, khóc lóc với nhau. Cuối cùng, họ quyết định cử người tới miếu, xin tiểu thần đứng ra giải quyết việc này, điều tra xem chủ nhân của họ hiện ở đâu, yêu vật có lai lịch ra sao, có cách nào khu trừ được nó hay không ? Tiểu thần rất lúng túng, bình thời chỉ biết tuân thủ luật pháp, làm những việc trong phạm vi chức vụ của mình, đã từng học qua phép hàng yêu phục quái nào đâu ? Nhận lời thỉnh cầu của họ, nếu trả lời rằng mình không quản lý chuyện này, há chẳng khiến họ đau lòng lắm sao ? Vì thế, tiểu thần một mặt bày tỏ ý mình qua một lá xăm thông thường, một mặt phái quỉ tốt đi điều tra. Lúc quỉ tốt trở về, đã đi qua một khu nghĩa địa, thấy một người mê man, ngồi tựa lưng vào một gốc cây. Nơi đó vốn có nhiều ma chồn, âm khí nặng nề, thường ngày ít người qua lại. Quỉ tốt của tôi vốn có linh cơ, nghĩ rằng : "Nơi này đâu có phải chỗ cho người ta tới nghỉ ngơi ? Người này lại ăn mặc sang trọng, không giống với người trong làng chút nào, chắc là ông Ngô đại hộ đã bị yêu nhân bắt đem đi, bỏ ở chỗ này?". Vì thế, nó mới đi tìm một dã quỉ, hỏi thăm tin tức. Theo lời dã quỉ nói thì người này tới đây vào lúc canh hai đêm qua, tức là sau khi trận gió quái nổi lên. ông ta tới được nửa ngày rồi. Nhìn kỹ, thấy dường như ông ta còn sống, nhưng không nói được câu nào, cũng không thấy cử động, đi lại. Theo cách ăn mặc, có thể nhận định ông ta là một quí nhân, có thân phận rất lớn, chứ không phải người trong đám bình dân. Chắc chắn đó là Ngô đại hộ, không nghi ngờ gì nữa. Tin chắc là ông ấy rồi, tiểu thần tính đêm nay sẽ tới báo mộng cho thê thiếp nhà ông ấy biết, bỗng nhiên nhận được tờ dụ trát của thành hoàng bản quận, nói rằng núi này hiện có thần ngưu từ phương Tây tới. Tra xét thì biết đó là con vật cưỡi của một vị đại tiên, chẳng bao lâu ắt có người tiên tới thu phục. Con vật ấy lục căn chưa tĩnh, dã tính chưa thuần, một khi xuống chốn dương gian, ắt làm hại dân, bọn chúng tôi gồm hơn trăm thổ địa đều phải lưu ý kỹ mới được. Hễ thấy thần ngưu tới chỗ nào, phải báo ngay cho người dân ở địa phương quản lý, ai nấy phải cẩn thận đề phòng, mới tránh khỏi bị yêu vật lăng nhục, có khi còn mất mạng nữa. Tôi nhận được lời dụ đó, càng thêm hoảng hốt, nhưng vẫn thắc mắc, thành hoàng linh thiêng là thế, biết được thần ngưu có thể quấy nhiễu dân, tại sao lại không biết chủ nhân của nó là vị tiên nào, ở động phủ nào ? Chẳng lẽ thành hoàng lão nhân gia lại có điều kiêng kị, không tiện nói rõ ?
Nghe thổ thần nói tới đó, tiên cô mới lên tiếng :
- Đại khái thành hoàng chỉ là một vị thần được sắc phong, tương tự như bà thổ địa thôi. Ông ấy có trách nhiệm giữ đất an dân, nhưng chẳng có tài hàng yêu phục quái. Vả lại thần tiên trên trời rất nhiều, nhất thời khó mà tra ra sự thật.
- Đúng vậy, đúng vậy. Nhận được pháp chỉ của thành hoàng, tôi lập tức rời khỏi miếu, tới hội họp cùng các thổ địa núi này, cùng nhau bàn bạc về cách thông tri cho dân chúng biết. Sau khi tan họp, tôi đích thân tới nhà Ngô đại hộ báo mộng. Ra khỏi nhà họ Ngô, tôi lại tới chỗ nghĩa địa thăm dò, quả thấy Ngô đại hộ vẫn mê man bất tỉnh, ngồi tựa lưng vào gốc cây, có vẻ như đang ngủ say, tôi sợ dã thú hại tính mạng ông ấy, mới bảo tên quỉ tốt mà tôi dẫn theo phải ở lại bên cạnh, bảo vệ ông ấy. Cũng may ông ấy đang hôn mê rất sâu, chuyện đói lạnh không phải lo tới. Sáng mai, nhà họ Ngô đã được báo mộng, tất nhiên sẽ tới săn sóc ông ấy, đưa về nhà. Lúc đó, trách nhiệm của tôi mới chấm dứt, lương tâm tôi mới yên ổn.
- Quỷ tốt không sợ mãnh thú, mãnh thú cũng không trông thấy quỉ tốt, u minh hai cõi cách biệt nhau, làm sao quỉ tốt có thể bảo vệ người ?
- Việc đó tôi cũng đã nghĩ tới rồi. Sở dĩ tôi phái quỉ tốt đi bảo vệ ông nhà giầu, là vì bản thân nó là quỉ vật, cùng với số đông các ma chồn, ma thỏ, dã quỉ, oan quỉ ở chỗ nghĩa trang đều là đồng đạo nếu gặp phải những chuyện ngoài dự tính, nhắm chừng không chế ngự được loài thú, chúng sẽ liên kết với nhau, sữ dụng những kế sách quỉ, pháp thuật quỉ, đồng tâm hiệp lực, cùng tìm cách che mắt con thú, khiến nó hoảng hốt tinh thần, chạy tới chạy lui vẫn không thể tới gần bên ông nhà giầu, không vượt qua được phạm vi quỉ giới. Điều đó gọi là "quỉ xây tường" đấy.
- Thì ra đó là chuyện "quỉ xây tường" người ta thường nói tới. Trước đây tôi không hiểu quỉ xây nên bức tường bằng cách nào, nay nghe bà nói, tôi đã rõ. Như vậy chúng ta có thể yên tâm rằng Ngô đại hộ đã được bảo vệ .
- Đúng vậy. Nhưng tôi vẫn có điều thắc mắc : theo ông thành hoàng nói, chẳng bao lâu sẽ có người tiên tới thu phục yêu quái, nhưng đã hai ngày nay vẫn chưa thấy tiên giáng lâm. Vả lại hiện nay người nhà ông Ngô đại hộ bị con quái đó quậy phá ngất ngư, nếu hôm nay người tiên không đến, ngày mai ông nhà giầu trở về nhà, tính mạng ông ấy lại nằm trong tay yêu vật. Vì thế, tôi chẳng yên tâm chút nào, đang định tới động phủ thăm đại cô, cùng nhau bàn bạc một biện pháp để giải quyết việc này, may sao cô lại tới đây. Cô đã lập tâm cứu người hoạn nạn, hãy giúp tôi một tay, giải quyết việc này.
- Bà nói thần ngưu này rất lợi hại, nhưng theo tôi nghĩ, chưa chắc nó đã ghê gớm đến vậy đâu. Nhân lúc Ngô đại hộ chưa về nhà, tôi với bà hãy cùng tới đó xem thử. Nếu gặp dịp thuận tiện, có thể trừ khử con quái, ta ra tay thu phục nó cho rồi. Vạn nhất nó có bản lãnh rất cao, chúng ta đánh không lại nó chăng nữa, chẳng lẽ thấy khó mà chùng bước, để mặc nó ra tay hại người ? Không biết ý tôn thần thế nào ?
Thổ địa hân hoan nói :
- xin làm theo lời cô.
- Cứu người như cứu hỏa, chúng ta mau đi thôi. Đừng ở đây mà bàn bạc cho mất thời giờ.
Thổ địa nghe lời, đi theo tiên cô, cùng cưỡi mây bay đi, chẳng bao lâu đã tới nhà Ngô đại hộ. Bà thổ địa chỉ tay, nói với tiên cô :
- Bên dưới kia, chỗ khói đen giăng giăng, lại có mùi hôi bốc lên, chính là nhà họ Ngô, con trâu già đang ở đó quấy nhiễu đấy !
Tiên cô nhòm xuống, quả nhiên thấy một lớp khói đen như một tấm lưới che trên nóc nhà, mùi hôi từng chập, từng chập bốc lên, xông vào mũi, muốn ói, vội lấy ra một bình thuốc đeo bên mình, dốc ngược chiếc bình để cùng bà thổ địa hít vào mũi, mới hết mùi hôi. Tiên cô nói với bà thổ địa :
- Tôn thần hãy ở đây quan sát, để tôi xuống đó xem thử.
Thổ địa dặn dò : "Cẩn thận nhé !", tiên cô đáp ứng : "Biết rồi!", và nhẩy một cái, rơi vào khu nhà họ Ngô. Tức thì nghe trong nhà có tiếng sênh ca, nhạc tấu, cùng tiếng trai gái nô giỡn nhau rất chớt nhã, tất cả đều lọt vào tai tiên cô. Cô biết con trâu già đang ở đây hành lạc, trong lòng giận lắm. Cô thu hết can đảm, vác kiếm báu xông vào bên trong, gặp ngay tên Ngô đại hộ giả đang uống rượu, nô giỡn, đưa cả hai tay quàng vai hai cô gái khỏa thân, ngoài ra. còn có hơn mười cô gái phải đứng hầu rượu. Tiên cô trông thấy, lửa giận bốc lên, tính nhân lúc con yêu không phòng bị, chém nó một nhát, giết chết cho rồi. Không ngờ tên Ngô đại hộ giả đã nhìn thấy cô, cất tiếng cười ha hả, xô hai cô gái qua một bên, xồng xộc tiến thẳng tới chỗ tiên cô, hô to :
- Người đẹp từ đâu lại đây ? Mau bồi tiếp ta vài chén rượu đi nào!
Tiên cô đỏ bừng hai má, phóng kiếm về phía yêu nhân, rồi không để ý coi nó sống hay chết, vội vã quay lưng bỏ chạy. Không ngờ con quái này quả thật lợi hại, né tránh được kiếm quang, há miệng phun ra một làn khói xanh. Tiên cô vừa tung mình bay lên không trung, đụng ngay phải làm khói xanh, vừa cảm nhận mùi tanh tưởi đã mê man, ngã ngay xuống đất.
