Q.1 - Chương 24: Ngồi cùng thuyền

Đúng giờ ngọ, thuyền lớn từ từ rời bến, chạy về phía đông. Lúc này đang là giữa tháng mười hai, gió tây thổi mạnh trên sông. Cánh buồm khổng lồ của thuyền lớn được kéo lên, căng như trăng tròn. Con thuyền chạy rất nhanh về bến tiếp theo - quận Lũng Tây.

Khoang thuyền mà bọn Trương Hoán ở hết sức rộng rãi, gần hai mươi người ở đó, mà vẫn không chật chội. Đám sỹ tử này đi học ở thư viện Lũng Hữu do Vi gia sáng lập, đều là người quận Kim Thành.

Nói tới thư viện, không thể không kể thêm vài câu. Thuở mới lập nước, Đại Đường cực kỳ coi trọng giáo dục. Ở Trường An, nhiều trường học công được thành lập, như Quốc Tử học, trường Thái Học, trường Tứ Môn, cùng những trường chuyên khoa. Đồng thời, ở các châu huyện cũng mở ra những trường học công riêng, nhân số không giống nhau. Những trường học công này đều thống nhất do Quốc Tử giám tiến hành quản lý. Thông thường, tuổi nhập học của các học trò là từ mười bốn đến mười chín.

Ngoài trường học công, khắp nơi còn có nhiều trường tư. Họ không chịu sự ràng buộc của Quốc Tử giám, có chủ trương riêng. Trong đó, những thư viện mà bảy đại thế gia sáng lập là nổi tiếng nhất, hơn nữa còn có đặc sắc riêng. Ví như, thư viện Thanh Hà của Thôi gia nổi danh sùng Nho, nghiên cứu học vấn nghiêm túc cẩn thận, đặc biệt chú trọng Kinh học; còn thư viện Tấn Dương ở Thái Nguyên thì xem trọng học để ứng dụng, quan tâm nhất là nghị luận; thư viện Lũng Hữu của Vi gia lại hoàn toàn khác. Điểm nổi bật của thư viện Lũng Hữu là quản lý bằng quân chế. Học trò được biên chế theo mười người làm một ngũ, trăm người làm một đội, năm đội làm một úy. Mỗi nhóm chọn ra học trò có năng lực tốt làm chỉ huy, thứ bậc nghiêm ngặt. Văn võ được coi trọng như nhau.

Tân Lãng có khuôn mặt đỏ tía chính là một trong ba giáo úy của thư viện Lũng Hữu, địa vị rất cao trong thư viện. Đây không chỉ bởi y xuất thân danh môn, quan trọng hơn là vì y tinh thông cưỡi ngựa bắn cung, kiếm pháp cao cường, xưng hùng ba năm chưa hề bại trong thư viện Lũng Hữu thượng võ.

Lúc này, trong khoang thuyền hết sức tưng bừng. Học trò của hai thư viện nổi tiếng gặp gỡ, đương nhiên có nhiều chuyện nói hoài không hết. Họ ca ngợi thư viện mình, chỉ lo đối phương khinh thường.

Trương Hoán và Tân Lãng ngồi đối diện nhau gần cửa sổ, cùng thưởng thức cảnh sắc trên sông. Trương Hoán nâng bình trà rót một chén trà đầy cho đối phương, đoạn cười nói:"Hôm nay đa tạ Tân huynh trượng nghĩa, Trương Hoán dùng trà thay rượu, kính huynh một chén."

Tân Lãng cười khoát tay, "ta tự là Bách Linh. Khu Bệnh huynh có thể gọi trực tiếp ta là Bách Linh."

Y uống một ngụm trà, lại từ tốn nói:"Kỳ thực ta nghe ra giọng Thái Nguyên của Khu Bệnh huynh, mới đáp ứng nhường một khoang thuyền. Nếu không, cũng sẽ không sảng khoái như vậy!"

Trương Hoán suy nghĩ giây lát rồi hỏi:"Quận Kim Thành là quê cũ của nguyên phủ doãn Thái Nguyên, đại tướng quân Tân Vân Kinh, không biết có quan hệ với Tân huynh không?"

Tân Lãng gật đầu, "chính là gia phụ. Tiểu đệ đứng thứ mười tám trong nhà, là con út của Tân gia."

Trương Hoán sửng sốt, lập tức mỉm cười nói:"Khéo thật, ta cũng xếp thứ mười tám trong nhà, nên tên tục là Thập bát lang."

Tân Lãng nghe vậy không kìm được cười lớn ha hả, "Xem ra chúng ta quả thực có duyên phận. Tối nay ta mời huynh uống rượu lâu năm của Kim Thành bọn ta. Không say không ngủ!"

"Được! Quyết định vậy."

Đột nhiên, thân thuyền lắc lư dữ dội. Chỉ nghe người lái thuyền hô ở ngoài:"Đã tới quận Lũng Tây, thu buồm! Chuẩn bị cập bờ!"

Tinh thần các sỹ tử hết sức phấn chấn, tiểu thư thế gia bao con thuyền này sẽ lên thuyền ở chính nơi đây. Các sỹ tử nhao nhao lao ra sàn thuyền, trong lòng đều có hứng thú rất lớn với vị tiểu thư thế gia thần bí ấy.

Chốc lát sau, chỉ nghe Trịnh Thanh Minh hưng phấn hô to, "đến rồi! Đến rồi!"

Trương Hoán đi chậm rãi tới trước cửa sổ, chăm chú nhìn về trên bờ. Chỉ thấy ở không xa, bụi vàng bốc cuồn cuộn, gần trăm kỵ sĩ bảo vệ vài cỗ xe ngựa chạy nhanh tới. Cỗ xe ngựa đi đầu trang trí lộng lẫy, hai con ngựa trắng hí vang, phóng nhanh như bay. Xe ngựa chạy tới cạnh thuyền thì dừng. Thủ lĩnh của thị vệ hô lớn, lệnh người lái thuyền bỏ ván thuyền xuống. Lập tức, hai thị nữ xinh xắn xuống nhanh khỏi xe ngựa. Bọn họ quỳ gối trước xe, trải một tấm thảm nhung, rồi đứng tránh sang một bên, cúi đầu đợi chủ nhân xuống xe.

Lúc này, tất cả các sỹ tử đều nín thở, nhìn chằm chằm tấm thảm nhung có thêu viền hoa đó. Giây lát sau, trên bàn đạp của xe ngựa xuất hiện một đôi ủng da dê tinh xảo, rồi tức thì một chiếc váy dài màu vàng nhạt buông xuống, che khuất ủng da. Váy dài bằng gấm Thục quý giá, tầng tầng lớp lớp kéo tới tận dưới ngực. Nàng có vóc dáng nhỏ nhắn xinh xắn, mặc một chiếc áo ngắn tay hẹp màu xanh nhạt, khoác áo choàng phượng trên vai, đội một chiếc mũ rộng vành được dệt từ lông tơ của chim khổng tước, bên trên mũ có đính đầy đồ trang sức tuyệt đẹp. Chỉ đáng tiếc, ở viền mũ có treo một lớp vải mỏng màu đen, che dung nhan nàng.

Nàng không dừng lại, được thị nữ dìu đi thẳng lên ván thuyền, tư thế uyển chuyển thướt tha, váy thêu phượng vàng ngỗng bạc tung bay trong gió.

"Tiểu thư đã lên thuyền, mọi người hãy mau về khoang!" Người lái thuyền cuống quýt luôn mồm thúc giục mọi người. Mọi người giờ mới quyến luyến nhìn theo thân hình duyên dáng tuyệt vời của tiểu thư đó lần cuối, rồi quay về khoang.

...
Rời khỏi quận Lũng Tây, rất nhanh sau đó màn đêm đã buông xuống. Trong khoang thuyền, đèn đuốc sáng trưng, hơi rượu nồng nặc, chan chứa tiếng cười nói vui vẻ. Thư viện Lũng Hữu không cấm rượu, lại thêm phong cách của người dân vùng Quan Lũng dũng mãnh, nên đám sỹ tử này ai nấy đều có tửu lượng khá. Từng người lấy chén rót rượu, lại bê ra đồ nhắm bọc bằng giấy dầu, tụ tập cùng nhau, hết sức náo nhiệt.

Trong năm người bọn Trương Hoán, Trịnh Thanh Minh mê rượu háo sắc nhất. Uống vài chén xuống bụng, mặt y đỏ gay, đầu đề câu chuyện đương nhiên chuyển về vị tiểu thư thế gia nọ. Trong bụng học trò có chút văn chương, phong lưu cũng chú trọng phần nào chất lượng, chỉ nghe Trịnh Thanh Minh gật gù đắc ý ngâm hai câu:

"Này mỹ nhân ơi hỡi mỹ nhân,
Là mây sớm hay mưa chiều dâng?" (1)
Lập tức, có người thay y lớn tiếng đọc tiếp:

"Từ khi nàng ghé chốn này,
Tâm ngơ hồn ngẩn, rượu bày chẳng ham.
Nhớ nàng tựa mảnh trăng tàn,
Mỗi đêm thêm tỏ rỡ ràng hơn xưa." (2)
Mọi người cười vang, khiến Trịnh Thanh Minh xấu hổ đến nỗi mặt đỏ sẫm lại. Trương Hoán biết tật xấu của Thanh Minh, cũng chỉ cười không nói.

"Ồ! Nơi này náo nhiệt quá."

Cửa khoang bỗng mở ra, một luồng gió lạnh ùa vào làm dịu bớt khí nóng trong khoang. Tiếng cười tắt ngúm. Mọi người đều ngoảnh đầu nhìn về cửa.

Chỉ thấy một người đứng ở cửa, thân hình khôi ngô, có một đôi lông mày dày rậm như chiếc chổi. Có người nhận ra, y chính là thủ lĩnh thị vệ của tiểu thư nọ.

"Tiểu thư nhà ta xin các vị yên tĩnh một chút!"

"Ồ! Thật là có lỗi." Tân Lãng vội tiến lên hành lễ, "bọn ta đã quên, nhất định sẽ chú ý!"

Thủ lĩnh thị vệ nói xong, lại không có ý rời đi. Mũi y hít mạnh hai lần, trong mắt lộ ra vẻ say mê, "thì ra là rượu lâu năm của Kim Thành!"

Tân Lãng thấy vậy, không khỏi mỉm cười nói:"Đã tới đây, hay là uống một chén rồi hãy đi?"

"Ha ha! Vậy cung kính không bằng tuân mệnh." Thủ lĩnh thị vệ cười khan, đoạn xoay người đóng cửa khoang. Y gắng chen vào, rồi cũng chẳng khách khí, tiện tay nâng chén rượu của Trịnh Thanh Minh lên. 'Ực!', y ngửa cổ uống cạn, không kìm được khen không ngớt lời:"Rượu ngon! Đậm mạnh mà không khiến cổ họng bị sặc. Ta rất thích mức độ vừa phải thế này!"

Nói đoạn, y cầm lấy bình rượu, tự rót tự uống. Uống vài chén, y mới phát hiện mọi người đều lặng thinh, không khỏi kinh ngạc đặt chén rượu xuống hỏi:"Phải chăng mọi người chê ta thô tục, không thèm uống cùng ư?"

"Không phải vậy!" Trương Hoán cười nói:"Chỉ là bọn ta đang đợi huynh đài tự giới thiệu, nên chưa nâng chén."

"Ha ha! Ta đã thất lễ. Tại hạ họ Tần, tên Tam Thái, người kinh thành. Xin hỏi lão đệ quý tính là gì?"

Y thấy Trương Hoán da dẻ đen thui, cánh tay cường tráng, hoàn tác khác với thư sinh mặt trắng trong ấn tượng của mình, không khỏi nảy sinh vài phần thiện cảm với Hoán. Không đợi Trương Hoán nói tên, y liền đi sang chen ngồi cùng Hoán, lại rót một chén rượu cho Hoán nói:"Đừng thấy ta không lên học đường gì mà xem thường. Ta từng tòng quân ở An Tây, còn đảm nhiệm thân binh của đại tướng quân Lý Tự Nghiệp, trải qua không dưới trăm trận chiến lớn nhỏ. Cuộc đời có những từng trải ấy, xem như ta đã không sống uổng. Lão đệ nói có đúng hay không?"

Trương Hoán nâng chén rượu mỉm cười nói với y:"Đây gọi là đi vạn dặm đường, đọc vạn quyển sách. Không giấu Tần huynh, ta lớn như vậy mà mới tới Lũng Hữu, vào kinh lần đầu. Dọc đường, giang sơn như tranh vẽ. Sớm biết vậy thì đã bớt mấy năm đọc sách rồi!"

Tần Tam Thái cười toe toét. Y vỗ mạnh lên vai Trương Hoán, "giang sơn như tranh vẽ chỉ là cái rắm thôi, phải thưởng thức nữ nhân xinh đẹp nhất mới kích thích. Sau khi đệ tới kinh thành, buổi tối dạo tới phường Bình Khang, đệ mới hiểu cái gì gọi là không uổng kiếp này."

Nhắc đến nữ nhân, không khí ở tiệc rượu bắt đầu nóng lại. Mọi người nhìn ra vị khách không mời này tuy thô lỗ, nhưng cũng là người bộc trực vô tư, nên chẳng hề gượng ép. Mỗi người uống rượu tán gẫu, cảnh tượng dần trở nên náo nhiệt. Chén của Trịnh Thanh Minh đã bị gã trước mặt cầm đi, y đành lấy ra một bát không nữa. Nhưng dùng bát hoàn toàn không thể rót ít uống chậm như dùng chén, sau khi rót hai bát, tim Trịnh Thanh Minh đập nhanh hơn, lá gan lớn hẳn, lại bắt đầu mất chừng mực.

"Này, ta hỏi Tần lão ca, trong phường Bình Khang thường có giá cả thế nào, một xâu tiền có thể mua được món hàng gì? Với lại, bao nhiêu tiền rượu thì được tặng kỹ nữ?"

Tần Tam Thái híp mắt nhìn đánh giá gã béo trước mặt, miệng không nén nổi cười hắc hắc liên tục, "không ngờ ngươi lại là tay lão luyện. Cấp bậc trong phường Bình Khang không như nhau. Đắt nhất là một trăm xâu mới có thể gặp mặt, rẻ nhất là vài chục đồng thì được tặng. Nhưng quy củ về tiền uống rượu có kỹ nữ hầu lại giống nhau. Chi hai xâu tiền trở lên là có thể chọn một trong vài người, ngươi có thể thỏa sức sung sướng một tối!"

Trịnh Thanh Minh nghe mà khao khát khôn nguôi. Đột nhiên y nhớ tới một chuyện, liền nhấp ngụm rượu, đoạn mặt dày hỏi:"Không biết tiểu thư nhà lão ca tên là gì, đã kết hôn chưa?"

"Thanh Minh câm mồm!"

Trương Hoán giận dữ quát. Hoán thấy Thanh Minh càng nói càng bỉ ổi, làm mất thân phận người đọc sách, sớm đã không thể chịu đựng nổi. Hiện giờ, không ngờ Thanh Minh nói chuyện thanh lâu xong, lại nhắc đến chủ nhân của người ta ngay lập tức, thực sự quá vô lễ. Trương Hoán thấy sắc mặt Tần Tam Thái thay đổi hẳn, biết đã đắc tội với người, vội thi lễ nhận sai với Tam Thái:"Huynh đệ này của ta uống quá chén, thật không phải cố ý, hy vọng Tần huynh thông cảm!"

Nói đoạn, y nháy mắt ra hiệu với Tống Liêm Ngọc và Triệu Nghiêm, ý bảo bọn họ lôi con lợn chết bầm này đi. Hai người vừa bắt Trịnh Thanh Minh đứng dậy, Tần Tam Thái bỗng nổi cáu. Chỉ thấy Tần Tam Thái vung mạnh bình rượu, hung ác đập lên đầu Trịnh Thanh Minh. Một tiếng 'choang' giòn giã vang lên, bình rượu vỡ tan ở sau đầu Trịnh Thanh Minh. Rượu, mảnh sành bắn tứ tung. Trịnh Thanh Minh kêu 'a' đau đớn, lảo đảo rồi ngã vật xuống đất. Tay y che sau đầu, máu tươi chảy ròng ròng từ kẽ ngón tay.

Tuy Trịnh Thanh Minh đã thụ thương ngã trên đất, nhưng Tần Tam Thái vẫn không tha, rút kiếm ra nhào về Thanh Minh, gào thét:"Ngươi là cái thá gì, lại dám có ý đồ với tiểu thư nhà ta. Lão tử băm vằm ngươi!"

Tiếng chửi chợt tắt ngúm. Tần Tam Thái cầm kiếm không dám động đậy. Chỉ thấy một thanh Hoành đao lạnh lẽo chỉ thẳng vào mặt y, tiến thêm một tấc, mũi đao sẽ đâm vào mặt y. Tần Tam Thái giơ hai tay lên, bị ép lùi lại chầm chậm theo thế đao. Y nhìn không chớp mắt mũi đao, mà mũi đao lại theo sát như hình với bóng, luôn cách mặt y không tới một tấc. Tần Tam Thái không tài nào thoát khỏi, bị ép ra tận ngoài cửa khoang.

Chú thích:
(1): Trích hai câu trong bài Hữu sở tư - Nhớ nhung của Lư Đồng, thi nhân nổi tiếng đời Đường (795-835).
(2): Tác giả đổi ý thơ của bài Tự quân chi xuất hỹ - Từ khi chàng ra đi, do Tể tướng dưới thời vua Đường Huyền Tông là Trương Cửu Linh (678-740) sáng tác. Bài thơ gốc miêu tả người vợ nhớ chồng đang chinh chiến ở xa, chẳng buồn đụng tay đến khung cửi nữa. Nỗi nhớ nhung đêm đêm khiến dung nhan như trăng tròn ngày càng tiều tụy.
Chương trình ủng hộ thương hiệu Việt của Tàng Thư Viện: